Ποιοί εκφράζουν σήμερα το "νέο" ΠΑΣΟΚ στον "νέο" ΣΥΡΙΖΑ;

Το μέτρο της εφεδρείας είναι η τελική κατάληξη ενός ξεπεσμένου δημοσίου τομέα που... βασίστηκε στην αργομισθία και την αναξιοκρατία. Όχι στην εφεδρεία, ναι στην παραγωγική εργασία.

(Γραφείο τύπου της “χρυσής αυγής”)

Η Αριστερά ήδη βρίσκεται μπροστά σε ένα τοπίο που εντείνεται η ταξική πάλη και οξύνονται οι ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις. Αναμένονται πολλές εξεγέρσεις και ταραχές, όμως δεν πρόκειται να συμβεί καμία “σοσιαλιστική επανάσταση”, απ' αυτές που γνωρίσαμε τον προηγούμενο αιώνα. Το δίλημμα ανάμεσα στην “επανάσταση” και την “μεταρρύθμιση” στερείται σήμερα πολιτικού περιεχομένου και λειτουργεί μόνον με όρους ιδεολογικούς για να αναπαράγει διαχωριστικές γραμμές στο εσωτερικό της Αριστεράς. Η διάκριση όμως ανάμεσα στον “κυβερνητισμό” και την “αυτονομία” του μαζικού κινήματος από πολιτικές κρατικής διαχείρισης παραμένει επίκαιρη. Αποτελεί μάλιστα το πεδίο στο οποίο θα οξυνθούν οι αντιθέσεις στο εσωτερικό της Αριστεράς και κυρίως στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί από τις απαντήσεις που θα δοθούν - όχι στο επίπεδο των ιδεολογικών διακηρύξεων και προγραμματικών στόχων αλλά των πολιτικών πρακτικών και στάσεων τόσο απέναντι στο μαζικό κίνημα όσο και απέναντι στο κράτος - θα κριθεί τελικά αν θα κατορθώσει να ενσωματωθεί στο χώρο σύγκρουσης των ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων ή θα διαμορφώσει μια πολιτική διακριτή απ' αυτές προς όφελος του κόσμου της εργασίας και των μικρομεσαίων στρωμάτων, τα οποία εξαθλιώνονται και καταστρέφονται χωρίς να έχουν ούτε καν την δυνατότητα να “προλεταριοποιηθούν”...

Στις μεγάλες επαναστάσεις του προηγούμενου αιώνα στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο είχε η Αριστερά, οι μάζες κινητοποιήθηκαν με βάση τα οράματα της και όχι τα πολιτικά της σχέδια και τα προγράμματά της. Σήμερα συνολικά η Αριστερά στερείται ανάλογων οραμάτων τα οποία έχουν την δύναμη να επιβάλουν διαχωριστικές γραμμές στην κοινωνία και να κινητοποιήσουν τις λαϊκές μάζες σε μια αντικαπιταλιστική / κομμουνιστική κατεύθυνση. Η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ δεν σημειώθηκε γιατί οι λαϊκές μάζες ενστερνίστηκαν το όραμά του για μια αλλαγή της κοινωνίας, αλλά από την αδυναμία του αστισμού να διαμορφώσει νέα κοινωνικά συμβόλαια, τα οποία θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την συναίνεση στην τερατώδη επίθεση του κεφαλαίου ενάντια στο κόσμο της εργασίας και τα μικρομεσαία στρώματα. Εμπιστεύτηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια άλλη εκδοχή διαχείρισης του κράτους, μια εκδοχή η οποία θα έβαζε φραγμούς και θα ύψωνε αναχώματα στην ασυδοσία του κεφαλαίου.

Είναι προφανές ότι σε τέτοιες συνθήκες είναι υπαρκτός ο κίνδυνος για τον ΣΥΡΙΖΑ να ενστερνιστεί τα οράματα του αντιπάλου και να ενσωματωθεί πολιτικά εντός των πολιτικών αντιθέσεων που τον διαπερνούν. Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ διεξάγεται μια διαπάλη ανάμεσα σε αυτούς που διεκδικούν να εκφράσουν με τον ποιο αυθεντικό τρόπο τα “οράματα” που συγκρότησαν στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου και το έφεραν στην εξουσία. Θα είναι πρόσωπα και μηχανισμοί που προέρχονται κυρίως από τον χώρο του ΣΥΝασπισμού ή από τον χώρο του ΠΑΣΟΚ;

Η διαπάλη συμπυκνώνεται σήμερα γύρω από το οργανωτικό του νέου ΣΥΡΙΖΑ στην συζήτηση που γίνεται αν θα είναι ένα μαζικό πολυτασικό κόμμα ή ένας κομματικός μηχανισμός με πολιτική και ιδεολογική καθαρότητα ανάλογη με αυτή που είχαν τον προηγούμενο αιώνα τα κομμουνιστικά κόμματα, αντικατοπτρίζει στην πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό αυτή ακριβώς την διαμάχη.

Η παραδοσιακή Αριστερά, όσο και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα είχαν μετά την μεταπολίτευση του 1974 ένα κοινό θεωρητικό “ευαγγέλιο” για να αναλύσουν τον ελληνικό καπιταλισμό. Το ευαγγέλιο αυτό συμπυκνώνεται σε δυο λέξεις: την "υποανάπτυξη" και την "εξάρτηση". Οι όποιες σοσιαλιστικές ρητορείες τους αυτοακυρώθηκαν μπροστά στην αναγκαιότητα της ολοκλήρωσης της "ανάπτυξης" και της "εθνικής ανεξαρτησίας", αναγκαιότητα που οδηγούσε πολιτικά στην θέση ότι θα πρέπει να αναλάβουν τη διακυβέρνηση της χώρας οι "προοδευτικές" δυνάμεις οι οποίες θα ενίσχυαν το ελληνικό κράτος στο διεθνές περιβάλλον και θα αναδιανένημαν το εισόδημα προς όφελος των μισθωτών. Αυτές οι αντιλήψεις οδήγησαν στην ιδεολογική μετάλλαξη του κόσμου της Αριστεράς. Σήμερα αυτές οι αντιλήψεις λειτουργούν αντίστροφα ως προς τον ΣΥΡΙΖΑ.

Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι απλός: Δεν συγκροτούν λαϊκές διεκδικήσεις οι οποίες μπορούν να πραγματωθούν από το μαζικό κίνημα μέσα στην “καθημερινότητα” της ταξικής πάλης. Συγκροτούν διαχειριστικές πολιτικές που μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα για τον λαϊκό παράγοντα μόνον μέσα από την άσκηση της κρατικής εξουσίας. Οι αντιλήψεις για την “υποανάπτυξη” και την “εξάρτηση” είναι αυτές που στρώνουν το χαλί για τον κυβερνητισμό της Αριστεράς και υποβιβάζουν το μαζικό κίνημα στον ρόλο του στυλοβάτη κρατικών πολιτικών διαχείρισης. Στο ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα οδηγούν και επιλογές μιας μερίδας της Αριστεράς που έχει αναδείξει σήμερα την νομισματική πολιτική (έξοδος από το ευρώ), τις εθνικοποιήσεις του τραπεζικού συστήματος και άλλους παρόμοιους στόχους ως την πεμπτουσία της αντικαπιταλιστικής πάλης, αφού ο μόνος τρόπος για να πραγματοποιηθούν είναι μέσω της ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών από τον φορέα που εκφράζει αυτές τις απόψεις. Ο κυβερνητισμός είναι το κοινό υπόβαθρο που “ενώνει” λοιπόν ευρύτερες δυνάμεις της Αριστεράς, ανεξάρτητα από το πόσο επαναστατικές ή αντικαπιταλιστικές εμφανίζονται στις διακηρύξεις τους.

Σε ένα παλαιότερο κείμενό μας (Ο αστικός μύθος της “παραγωγικής ανασυγκρότησης” της χώρας...)  είχαμε παρουσιάσει μια χαρακτηριστική δήλωση της κ. Λούκα Κατσέλη όταν ήταν υπεύθυνη του Τομέα Οικονομίας του ΠαΣοΚ , η οποία ήταν δύσκολο σε ένα απλό πολίτη να διακρίνει αν αυτή η δήλωση προερχόταν από την κ. Λ. Κατσέλη ή από κάποιο από τα γνωστά στελέχη του ΣΥΝ (και όχι μόνο...) τα οποία αγωνιούν καθημερινά στα τηλεπαράθυρα για την “παραγωγική” ανασυγκρότησης της χώρας...

Αν ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν απεγκλωβιστεί από την σκουριά που κουβαλάει από το παρελθόν και δεν είναι ανοικτός στο “νέο” που ακόμα δεν έχει “γεννηθεί”, το μέλλον του είναι προδιαγεγραμμένο από την στιγμή που θα αναλάβει κυβερνητικές ευθύνες. Επαναλαμβάνουμε άλλη μια φορά αυτό γράφαμε σε ένα άλλο κείμενό μας: Ο νέος ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να μετασχηματιστεί με μια διευρυμένη αναπαραγωγή του "ΠΑΛΙΟΥ". Το πολιτικό στοίχημα στο εσωτερικό του θα κριθεί από την συγκρότηση νέων ομαδοποιήσεων και την δημιουργία νέων ρευμάτων σε ρήξη με τα υπάρχοντα. Αν δεν είναι ανοικτός σε νέες ιδέες, δεν γεννηθούν νέες δυνάμεις και δεν δοκιμαστούν νέες πολιτικές πρακτικές, είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει πολιτικά.