Η αντικαπιταλιστική Αριστερά και το «φάντασμα του 3%»

Αναδημοσίευση από το mao.gr

του Δημήτρη Τζιαντζή

Η μπλόφα της δεκαετίας και τα άδεια δίχτυα

Έτσι είναι η ζωή. Κάποιοι κερδίζουν και άλλοι χάνουν….O ΣΥΡΙΖΑ μπλόφαρε και κέρδισε, τουλάχιστον για τώρα. Το ΚΚΕ δεν στοιχημάτισε παρά ελάχιστα αλλά έχασε τόσα πολλά.   Και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αναγκάστηκε να τζογάρει  με τους όρους του συστήματος σε ένα δύσκολο ματς εκτός έδρας, σε ένα στοίχημα που ήταν χαμένο εκ των προτέρων. 

Δεν ξέρω αν το «φάντασμα της αριστερής κυβέρνησης» του Αλέξη Τσίπρα υπήρξε η μπλόφα της δεκαετίας.  Πολλοί -και εμείς μεταξύ αυτών-  αντιμετώπισαν την πρόταση με μεγάλη επιφύλαξη στη βάση εκτός των άλλων ότι η κίνηση δεν είναι καθόλου ρεαλιστική και δημιουργεί επικίνδυνες αυταπάτες στον κόσμο.   Το σίγουρο πάντως είναι ότι η «αριστερή κυβέρνηση» με κάθε τίμημα έπιασε την αγωνία του κόσμου για μια άμεση λύση εδώ και τώρα.  Ακόμα και  «των πέντε ψήφων τα μαραμένα γιασεμιά» που ζητά ο Αλέξης από τον Πάνο Καμμένο, οι περισσότεροι το είδαν θετικά σαν ένα άνοιγμα στην κατεύθυνση κατάργησης του μισητού μνημονίου.

Η ΔΗΜΑΡ που –σε δημοσκοπικό επίπεδο- είχε συγκεντρώσει το μεγάλο τμήμα των δυσαρεστημένων ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ πριν δύο μήνες εξακολουθούσε να μην τολμά να μιλήσει καν εναντίον του μνημονίου, ενώ τα στελέχη της και μόνο που άκουγαν τη λέξη «αριστερή» στη διακυβέρνηση τους, (και όχι κεντροαριστερή, προοδευτική) βγάζανε σπυράκια.

Καλά πως μπορεί να περιμένει ο Αλέξης ότι μπορεί να στηρίξει μια ανατρεπτική κυβέρνηση σε ένα κόμμα (Ανεξάρτητοι Έλληνες) που οκτώ από τους δέκα ιδρυτικούς βουλευτές της υπερψήφισαν την κυβέρνηση Παπαδήμου αναρωτήθηκαν πολλοί;   ‘Όμως μετά το 17% κανείς δεν θα ζητήσει λογαριασμό, σε πρώτο στάδιο τουλάχιστον.  Ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μια απάντηση στο ερώτημα «πως θα επιβάλλει η Αριστερά τις προτάσεις της»:  Μέσα από μια αριστερή κυβέρνηση και όχι μέσα από μια προεπαναστατική περίοδο, κάτι που στους περισσότερους ακούστηκε πολύ πιο ρεαλιστικό, ακόμα και αν ευρώ,διαγραφή του χρέους και κατάργηση της δανειακής σύμβασης δεν συμβιβάζονται.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν το πολιτικό ρεύμα μέσα στην Αριστερά που αναμφισβήτητα είχε ένα σημαντικό πολιτικό ρεύμα, κάτι που φάνηκε και στις Δημοτικές εκλογές. Ήταν η μόνη δύναμη που έβαζε θέμα μεταξύ άλλων  στάσης πληρωμών, διαγραφής του χρέους, και εξόδου από το ευρώ, (και την Ε.Ε), εδώ και τώρα και όχι σε μια θολή λαϊκή εξουσία.  Παρά τον αποκλεισμό από τα επίσημα ΜΜΕ πολλοί είναι εκείνοι που την πλησίασαν παρά τις όποιες διαφορές τους με τη συνολική πολιτική της πρόταση.

Η αποτυχία των συζητήσεων για άνοιγμα του συνδυασμού και σε άλλες δυνάμεις εκτός της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που δέχονταν μεταξύ άλλων την έξοδο από το ευρώ και τη στάση πληρωμών (π.χ με δυνάμεις του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής του Αλέκου Αλαβάνου), οπωσδήποτε είχε μια αρνητική επίδραση καθώς θα έδειχνε πιο καθαρά τη διεύρυνση της επιρροής των θέσεων της κίνησης.  Η αρνητική κατάληξη των συνομιλιών συνοδεύτηκε από μια περίοδο μουδιάσματος και εσωστρέφειας και προκάλεσε απογοήτευση και αποστράτευση σε ένα όχι ευκαταφρόνητο δυναμικό.

Την ίδια περίοδο το ρεύμα της πρότασης Τσίπρα περί αριστερής κυβέρνησης ήταν φανερό σε όλους ότι ανέβαινε επικίνδυνα.  Λίγοι ήταν εκείνοι που ενδιαφέρονταν για την ανάλυση ενός μετώπου «ρήξης και ανατροπής» και την ανάγκη στήριξης στον καθοριστικό πολιτικό ρόλο του μαζικού κινήματος.   Η ερώτηση στα χείλη όλων ήταν «ναι αλλά θα μπείτε στη Βουλή; Γιατί αν δεν μπείτε δεν έχει νόημα να σας ψηφίσω».  Κανένα πολιτικό επιχείρημα δυστυχώς δεν είχε περισσότερη απήχηση από το «Ανταρσύα στη Βουλή» και αυτό τέθηκε πρώτα εκ των πραγμάτων από τον ευρύτερο κόσμο, τις τοπικές επιτροπές, τον κάθε ψηφοφόρο,  με τις συνιστώσες για μεγάλο διάστημα να είναι πολύ προσεκτικές από το να μην πέσουν στην παγίδα ενός τεχνητού ορίου.  Οι κοινοβουλευτικές εκλογές για τον περισσότερο κόσμο έχουν αυτό ακριβώς το ρόλο της εκλογής βουλευτών και όχι της καταγραφής της απήχησης ενός πολιτικού ρεύματος εκτός του 3%.   Τα μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ άρχισαν να μιλούν όλο και πιο καθαρά για την πιθανότητα να μπει ο συνδυασμός στη βουλή. Πράγματι εκείνη την εποχή αυτό δεν έμοιαζε αδύνατο,  κάτι που φαινόταν από τις συζητήσεις. Κόσμος που ποτέ ξανά δεν είχε ψηφίσει εξωκοινοβουλευτική αριστερά έδειχνε μια πρωτοφανή διάθεση να πλησιάσει τις θέσεις της, για αναζήτηση απαντήσεων έξω από τις κυρίαρχες πλατφόρμες.  Οι συγκεντρώσεις είχαν περισσότερο κόσμο από κάθε άλλη φορά, η αγωνία του κόσμου ήταν κάτι πρωτόγνωρο όπως και το ενδιαφέρον για μια πραγματικά ανατρεπτική πρόταση.  

Όσο μεγάλωνε η απήχηση της πρότασης τόσο και περισσότεροι συνέδεαν την ψήφο με το  όριο του 3%.  Τις τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν φανερό ωστόσο ότι η δυναμική της πρότασης για μια λύση εδώ και τώρα του ΣΥΡΙΖΑ ασκούσε ασφυκτική πίεση. Το ρεύμα και η δυναμική της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδειχνε καθαρά σημάδια κόπωσης μπροστά στην –έστω μακρινή- προοπτική της άμεσης προοδευτικής διακυβέρνησης εντός του ευρώ.

Ο κόσμος εξέλαβε την τιμωρία του κυρίως από τη Γερμανία της Μέρκελ και το απρόσωπο ΔΝΤ και όχι από την Ε.Ε.  Με έναν έντεχνο τρόπο τα δύο τρίτα της τρόικας που είχαν τον πιο καθοριστικό ρόλο στην επιβολή των μέτρων λιτότητας έμειναν στο απυρόβλητο σε αυτές τις εκλογές.  Η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού δεν στράφηκε κυρίως ενάντια στον ίδιο τον καπιταλισμό αλλά στις «παρασιτικές» μορφές του, τα λαμόγια που κυβέρνησαν.

Τις διαθέσεις του κόσμου καταγράφει ιδιαίτερα πετυχημένα ο συγγραφέας Αλέξης Πανσέληνος σε συνέντευξη του στο tvxs: «Θα είχε κάποιο νόημα να έπαιρναν τα κόμματα της Αριστεράς μια δύναμη που να τους επιτρέψει να αναλάβουν την διακυβέρνηση του τόπου και να επανακαθορίσουν τις συντεταγμένες της πολιτικής μας; Θα είχε μόνον αν και οι ίδιοι ψηφοφόροι των κομμάτων αυτών αποδέχονταν ως λύση την έξοδό μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Αλλά δεν πιστεύω ότι είναι κανείς από τους ψηφοφόρους της Αριστεράς διατεθειμένος να υποστεί την εξαφάνιση των καταθέσεων και τον εκμηδενισμό της περιουσίας του για να ανακάμψει, αργότερα, στο πολύ απώτερο μέλλον, η οικονομία του τόπου».

Είχαμε ήδη μπει στην τελευταία εβδομάδα και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ βλέποντας ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ να έχουν κεντρικό σύνθημα «μην πετάτε ψήφους δεξιά και αριστερά» και να καλλιεργούν κλίμα περί χαμένων ψήφων, κάτι που προκαλούσε εκλογική αιμορραγία, έβαλε ανοιχτά πλέον στόχο το «δικό μας κοντινό 3%».   Αναγκάστηκε δηλαδή να τζογάρει  με τους όρους του συστήματος σε ένα δύσκολο ματς εκτός έδρας, σε ένα στοίχημα που ήταν χαμένο εκ των προτέρων.  Από το «η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να σπάσει τα όρια» πήγαμε στο «η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι πολύ κοντά στη βουλή» όταν τα σημάδια έδειχναν ότι δεν είναι έτσι.  Ο ΣΥΡΙΖΑ μπλόφαρε και κέρδισε. Το ΚΚΕ δεν στοιχημάτισε παρά ελάχιστα αλλά έχασε τόσα πολλά.  Δεν κατάφερε να διευρύνει παρά ελάχιστα την επιρροή του σε μια περίοδο γιγάντωσης κάθε ρεύματος αντίστασης και διαμαρτυρίας.  Αν όχι τώρα πότε;

Τελικά ο τριπλασιασμός των δυνάμεων της ΑΝΤΑΡΣΥΑ του 2009, κρίνεται ως αποτυχία (1,2%) με βάση τις προσδοκίες που είχε ο κόσμος και κυρίως τις δυνατότητες που υπήρχαν για ένα καλύτερο αποτέλεσμα, έστω και αν αυτό δεν ήταν το 3%.

Σε κάθε περίπτωση οδηγούμαστε σε μια νέα περίοδο αγώνων και το δίλημμα μεταξύ θεσμικού κοινοβουλευτικού δρόμου και εξωκοινοβουλευτικής πάλης τίθεται ξανά ειδικά όταν τόσο ορατός είναι ο κίνδυνος της εξάρτησης από τους αστικούς θεσμούς και του αφοπλισμού του κινήματος απέναντι τους.  Και αυτή τη φορά κρίνονται πάρα πολλά για να παιχτούν σε μια ζαριά.