Μπορούμε να στοχαστούμε την πολιτική ; (μέρος ΙI)

Πλατεία Συντάγματος:
Μετάφραση στην
γλώσσα των κωφαλάλων...

Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗ της ..."ΣΠΙΘΑΣ"

Ο υπότιτλος του κειμένου αναφέρεται στο άρθρο "ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗ" του Γιώργου Κασιμάτη, το οποίο προβάλλεται ιδιαίτερα τις τελευταίες μέρες από την ιστοσελίδα της ΣΠΙΘΑΣ. Αυτό το άρθρο - το οποίο έχει θαφτεί από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο της Αριστεράς - θα είναι το θέμα του κειμένου που ακολουθεί.

Πρόκειται για ένα άρθρο - τομή στα μέχρι σήμερα δημοσιεύματα της "ΣΠΙΘΑΣ", τα οποία διεκδικούν να εκφράσουν την πολιτική ταυτότητα της κίνησης. Η τομή συνίσταται στο γεγονός ότι επιχειρείται για πρώτη φορά ο προσδιορισμός των πολιτικών συντεταγμένων της κίνησης όχι μέσω ιδεολογημάτων και "πολιτικών σχεδίων" αλλά με πολιτικούς όρους της συγκυρίας. Και απ' αυτήν την άποψη, αποτελεί ένα καλό μάθημα πολιτικής για τους πολιτικούς σχηματισμούς που αυτοπροσδιορίζονται στον χώρο της Αριστεράς.

Με το ιδεολογικό στίγμα της ΣΠΙΘΑΣ και τον “ασυνάρτητο” πολιτικό λόγο της που εκφέρεται από τον Μίκη Θεοδωράκη, έχουμε ασχοληθεί επανειλημμένα [εδώ] και δεν θα επανέλθουμε για αυτά. Εξάλλου, σε αντίθεση με την ΣΠΙΘΑ, το σύνολο σχεδόν των πολιτικών μηχανισμών της Αριστεράς οι οποίοι διατείνονται ότι έχουν και καθαρό ιδεολογικό στίγμα και συγκροτημένο πολιτικό λόγο, βρίσκονται σήμερα στο περιθώριο των εξελίξεων στην πολιτική σκηνή και αγωνίζονται να κρατηθούν στις παρυφές του μαζικού κινήματος. Το γεγονός ότι ορισμένοι απ' αυτούς τους μηχανισμούς δεν βγαίνουν φανερά να καταγγείλουν το κίνημα της 25ης Μάης αλλά δηλώνουν ότι το στηρίζουν, είναι συνέπεια μιας τυχοδιωκτικής πολιτικής που τηρεί μια στάση αναμονής, παρά πραγματικής στράτευσης σε αυτό το κίνημα.

Σε αντίθεση με την δυσπεψία που δείχνει η Αριστερά απέναντι στα δεδομένα που προσδιορίζουν την τωρινή συγκυρία, το κείμενο του Γ. Κασιμάτη βρίσκεται αρκετά βήματα μπροστά. Και αυτά τα βήματα δεν αφορούν στις πολιτικές θέσεις που εκφράζει ως  στοιχεία ανάλυσης της κρίσης. Αφορούν στις αντιλήψεις για το “υποκείμενο της Πολιτικής”.

Οι γενικές πολιτικές θέσεις του Γ. Κασιμάτη δεν είναι διαφορετικές απ' αυτές που εκφράζει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της αριστεράς, από τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και την ΑΝΤΑΡΥΑ ως τις παρυφές του ΚΚΕ. Μάλιστα οι διατυπώσεις αυτών των θέσεων είναι αρκετά προσεκτικές και απαλλαγμένες από πατριωτικό και αντιιμπεριαλιστικό βερμπαλισμό που χαρακτηρίζει αρκετούς απ' αυτούς τους χώρους και πρώτα απ' όλα την ίδια την ΣΠΙΘΑ. Η αξία του κειμένου όμως βρίσκεται αλλού, όπως αναφέραμε προηγουμένως, η οποία καταγράφεται σε τρία βασικά σημεία:

Σημείο 1ο : Το κείμενο ξεκινά με μια φράση που προσεγγίζει κατευθείαν στο κρίσιμο σημείο την πολιτική συγκρότηση και τα όρια της πολιτικής δράσης. Και ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζει το ζήτημα, τον απαλλάσσει από οποιαδήποτε αναλυτική αναφορά στην χρεωκοπία όλου του πολιτικού κοινοβουλευτικού συστήματος. Όχι μόνον του δικομματισμού αλλά και της Αριστεράς, η οποία αποτελεί μέρος του προβλήματος:

Ο Καραμπελιάς, Ο Καζάκης και ο Δημητροκάλης είναι πλέον παρελθόν για την ΣΠΙΘΑ

"Ένα από τα ιστορικά χαρακτηριστικά των αυθόρμητων κινημάτων λαϊκής αντίστασης είναι ότι για πολύ καιρό από τη γέννησή τους δε γνωρίζουν την ιδεολογικοπολιτική τους ταυτότητα. Ακόμη λιγότερο μπορούν να γνωρίζουν την ταυτότητα των πολιτικών δυνάμεων που θα γεννηθούν από την εξέγερση και μετά. Αυτό δεν είναι καθόλου παθολογικό φαινόμενο. Είναι απόλυτα φυσιολογικό."

Το σημείο αυτό έρχεται σε ρήξη με τις πολιτικές πρακτικές των μηχανισμών της Αριστεράς. Αυτοί οι μηχανισμοί επιχειρούν να συγκροτήσουν την Πολιτική τους ως επιτελικά σχέδια – “επαναστατικά” ή “διαχειριστικά” δεν έχει και μεγάλη διαφορά - και ως ένα σύνολο από τακτικούς ελιγμούς που αποβλέπουν στο πως θα “ξεγελάσουν” τον αντίπαλο. Σχεδιάζουν το πως θα πολεμήσουν σε μια μάχη, αλλά στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουν που βρίσκεται ο αντίπαλος. Επίσης αγνοούν και πως δεν έχουν στρατό, ούτε όπλα!...

Ο Γ. Κασιμάτης δεν αγωνία για την τύχη που θα έχουν οι σχεδιασμοί των επιτελείων της Αριστεράς, γιατί γνωρίζει ότι η Πολιτική δεν παράγεται ούτε με ομφαλοσκόπηση, ούτε με την επιφοίτηση του Μαρξιστικού – Λεννινιστικού πνεύματος.

Σημείο 2ο. Το κείμενό του δεν στηρίζει τις ελπίδες του σε αυτά τα χρεοκοπημένα κομματικά επιτελεία αλλά στα κινήματα της αυθόρμητης λαϊκής αντίστασης και στην εξέγερση. Από κει περιμένει να γεννηθεί το “νέο”,  και είναι καρτερικός σε αυτή την αναμονή:

"Κάθε άλλη πρόωρη κίνηση διακυβεύει και την απεξάρτησή της από το παρελθόν και τη βιωσιμότητα της. Σε όλες τις μεγάλες πορείες μετάβασης σε νέο κοινωνικοπολιτικό σύστημα υπήρξαν πολλοί «βιαστικοί» και σημειώθηκαν αναρίθμητες αποτυχίες πρόωρων πολιτικών παρεμβάσεων. Σίγουρα, όλες αυτές οι αποτυχίες ανώριμων λαϊκών δυνάμεων εμπλούτισαν την εμπειρία της τελικής φάσης της μετάβασης. Τα ίδια φαινόμενα θα έχομε και σήμερα. Έχομε ήδη (όχι αδικαιολόγητα), «βιαστικούς», οι οποίοι στην ουσία αγωνιούν για το δικό τους παρόν -χωρίς να προσβλέπουν στο ακόμη άγνωστο μέλλον. Θα έχομε, ασφαλώς, και πρόωρες αλυσιτελείς προσπάθειες. Θα πρέπει να ξέρουν, όμως, οι άδολα, αλλά πρόωρα προσπαθούντες, ότι ενδέχεται οι προσπάθειές τους να εμπλουτίσουν την ιστορική πορεία της μετάβασης μόνο εμπειρία που θα έχει ανάγκη η τελική προσπάθεια. Γι' αυτό δεν είμαι δογματικά αντίθετος για -έστω και πρόωρες- προσπάθειες, κάτω, όμως, από έναν όρο: να μη βοηθήσουν και να μη δυναμώσουν οι πρόωρες προσπάθειες το απερχόμενο φαύλο σύστημα. Και αυτό αποτελεί άμεσο κίνδυνο κάθε ανώριμης και χωρίς ιδεολογικοπολιτικό έρμα πολιτικής κίνηση."

Ο Γ. Κασιμάτης αν και στεγάζεται κάτω από την ομπρέλα των κυρίαρχων εθνικοπατριωτικών/αντιιμπεριαλιστικών πρότυπων σκέψης της Αριστεράς, αντιλαμβάνεται εντελώς διαφορετικά τους όρους με τους οποίους προσλαμβάνουν αυτά πολιτική διάσταση στην τωρινή συγκυρία:

"Επομένως, ο κοινωνικός αγώνας δεν είναι αγώνας ορισμένης κοινωνικής κατηγορίας συμφερόντων, αλλά εθνικός, λαϊκός, πανελλαδικός. Δεν είναι αγώνας ταξικός, όπως ήταν άλλοτε, αλλά διαρθρωτικός αγώνας δομής της πολιτικής κοινωνίας. Αυτό σημαίνει: ότι οι πολιτικές δυνάμεις που θα γεννήσει αυτός ο αγώνας θα έχουν ιδεολογικοπολιτικές διαφορές και αντιθέσεις. Αυτό σημαίνει, επιπλέον, ότι το λαϊκό κίνημα που άρχισε ως αντίσταση δεν έχει ωριμάσει ακόμη για συγκρότηση πολιτικών παρατάξεων. Θα πρέπει, συνεπώς, να ωριμάσουν οι πολιτικές της αντίστασης και του λαϊκού κινήματος, ώστε να αρχίσει να διαπλάσσεται η κυρίαρχη λαϊκή ιδεολογία της νέας πορείας."

Σημείο 3o: Πρόσφατα στην συνέλευση της Πλατείας Συντάγματος προτάθηκε ένα κείμενο με τον τίτλο: Βασικά αιτήματα 10 σημείων, το οποίο αποτελεί προϊόν επεξεργασίας από ομάδα πολιτών που συνεργάστηκε μέσω διαδικτύου αλλά και στο Σύνταγμα. Οι συντάκτες του δηλώνουν “Το κείμενο συντάχτηκε λαμβάνοντας υπόψη όχι τόσο το αμεσοδημοκρατικό κίνημα, αλλά όλους τους έλληνες. Πιστεύουμε πως το 80% των ελλήνων θα συμφωνούσαν σε αυτά τα αιτήματα. Πολύ καιρός έχει περάσει από τότε που οι Ισπανοί indignados ανήρτησαν τα δικά τους αιτήματα. Εμείς δεν είχαμε μέχρι τώρα κάτι αντίστοιχο να παρουσιάσουμε. Είναι λοιπόν μια αρχή.”.

Ο Γ. Κασιμάτης, απαλλαγμένος παρόμοιες “καθοδηγητικές” αυταπάτες που κυριαρχούν στους χώρους της Αριστεράς προσπαθεί να προσδιορίσει τα πολιτικά καθήκοντα για την συγκυρία. Δεν αναζητά τα δικά του “δέκα κρίσιμα σημεία” που θα σηματοδοτήσουν τους κοινωνικούς αγώνες και θα αποτελέσουν τους άξονες δράσης του μαζικού κινήματος. Αλλιώς προσδιορίζει τα καθήκοντα της πολιτικής “πρωτοπορίας”:

"Οι παραπάνω σκέψεις μας οδηγούν σε ένα κρίσιμο και απαραίτητο συμπέρασμα: Στην πρώτη αυτή φάση της μακράς ιστορικής διαδικασίας της μετάβασης έχομε δυο βασικής σημασίας υποχρεώσεις: να ρίξομε όλες μας τις δυνάμεις στην αντίσταση κατά των εστιών της κρίσης του κοινωνικοπολιτικού συστήματος και να μελετούμε και να παρουσιάζομε συνεχώς και αδιάλειπτα  στο λαό την αλήθεια του ιστορικού γίγνεσθαι."

Κάποιοι θα θεωρήσουν ότι αυτά τα καθήκοντα είναι μηδαμινά και απροσδιόριστα μπροστά στις “ιστορικές αναγκαιότητες” της εργατικής τάξης, οι οποίες προτάσσουν το αίτημα της ανατροπής του καπιταλισμού. Θα επισημάνουμε ότι αυτές οι στάσεις ιδεολογικοποίησης της πολιτικής παραβλέπουν ότι η σημαντική αξία των καθηκόντων που προσδιορίζει για την συγκυρία ο Γ. Κασιμάτης βρίσκεται ακριβώς στην σημασία που έχουν ως πολιτικές πρακτικές οι οποίες αποβλέπουν στην αλλαγή  του κόσμου τούτου και όχι απλά στην ερμηνεία του. Αρκεί να ξεκαβαλήσουμε το καλάμι της αυτοαναφορικής πολιτικής που παράγεται από τους χρεωκοπημένους κομματικούς μηχανισμούς της αριστεράς και να  έχουμε τα μάτια μας ανοικτά...

(συνεχίζεται)