Εικόνες και σχόλια από την διεθνή διάσκεψη που οργάνωσε το «αριστερό βήμα» (Μέρος 1ο).

Θα παρουσιάσουμε μέσα από μια σειρά κειμένων εικόνες και σχόλια από την 1η ημέρα της διεθνούς διάσκεψης που οργανώνει αυτές τις μέρες το «αριστερό βήμα» στην Πάντειο.

1. Δύο σημαντικές απουσίες της 1ης ημέρας

Την 1η μέρα της συνάντησης διαπιστώσαμε δύο σημαντικές απουσίες από το στρογγυλό τραπέζι . Απουσίαζαν οι έννοιες: “κράτος” και “ταξική πάλη”. Τυχαίο; Δεν νομίζουμε! Η κρίση και η υποχώρηση της Αριστεράς εκδηλώνεται με την κυριαρχία της αστικής ιδεολογίας στο εσωτερικό της. Αποτέλεσμα αυτής της κυριαρχίας είναι η ανάθεση στους “ειδικούς επιστήμονες”, τους οικονομολόγους, πολιτικών ρόλων και καθηκόντων που ανήκουν σε πολιτικά υποκείμενα. Αυτή κατάσταση επικρατεί γενικότερα και έξω από το αμφιθέατρο της Παντείου. Έχουμε πήξει από αναλύσεις και στατικές για την οικονομία που προβάλλονται ως η “επιστημονική τεκμηρίωση” σαθρών πολιτικών προτάσεων. Μια φωτεινή εξαίρεση από τους αριστερούς οικονομολόγους, που δεν πέφτει σε αυτή την παγίδα να κάνει πολιτική με πίνακες και στατικές και οικονομικές θεωρίες, είναι ο Κ. Βεργόπουλος. Έχουμε φτάσει λοιπόν στο σημείο να αναδεικνύουμε ως άρχοντες της πολιτικής τους οικονομολόγους. Όμως στην πραγματικότητα επειδή δεν μπορούν οι ίδιοι να διαμορφώσουν πολιτικές, απλά χρησιμοποιούνται ως απολογητές ήδη  υπαρκτών πολιτικών επιλογών που έχουν παραχθεί αλλού. Και σε αυτό το θέμα οι ευθύνες ανήκουν στα πολιτικά υποκείμενα, που αντιλαμβάνονται με αυτό τον τρόπο την “παραγωγή”, αλλά και την άσκηση πολιτικής...

Ας βάλουμε όμως τα πράγματα στη θέση τους. Το “χρέος” είναι ένα πολιτικό ζήτημα και όχι οικονομικό. Δεν προέρχεται από κάποιες αντικειμενικές νομοτέλειες του καπιταλισμού. Είναι αποτέλεσμα πολιτικών που προσδιορίζονται από συγκεκριμένους ταξικούς συσχετισμούς. Επίσης, για το μόνο πράγμα που είμαστε απολύτως σίγουροι είναι ότι ο καπιταλισμός δεν πρόκειται να καταρρεύσει μόνος του από τις εσωτερικές του αντιφάσεις, αν δεν βάλουμε και εμείς το χεράκι μας. Και την μεγαλύτερη κρίση να περνάει, από τότε που δημιουργήθηκε, θα βρει τρόπο να την ξεπεράσει. Και για να επιβιώσει δεν έχει κανένα πρόβλημα να καταστρέψει ακόμα και σημαντικές μερίδες του ίδιου του κεφάλαιου, να κάνει παύση πληρωμών, εθνικοποιήσεις και άλλα παρόμοια.

Η κυριαρχία των αστικών αντιλήψεων στις προσεγγίσεις της κρίσης από την Αριστερά καταγράφεται και σε ένα άλλο σημείο: Ξεκινάμε από οικονομικά μεγέθη, χρησιμοποιούμε έννοιες που είναι εμποτισμένες ως το μεδούλι τους από την ιδεολογία του αστισμού, όπως “ανάπτυξη”, “ανταγωνιστικότητα”, “εθνική οικονομία” για να καταλήξουμε σε δήθεν αντικαπιταλιστικά ιδεολογήματα του κατηγορηματικού τύπου: Η μόνη λύση είναι η “στάση πληρωμών – έξοδος από την Ε.Ε” και άλλα παρόμοια. Σε αυτές τις προσεγγίσεις υπάρχει από την μια μεριά το κεφάλαιο και από την άλλη ο εργαζόμενος λαός. Το κράτος απουσιάζει. Αυτό συμβαίνει γιατί η πολιτική εξουσία και το κράτος θεωρούνται απλά ως εκτελεστικά όργανα του κεφάλαιου. Στην πραγματικότητα αυτό δηλώνει υποχώρηση από την κομμουνιστική αντίληψη για την πολιτική πάλη, που προβάλει ως πρώτο πρόσταγμα την πολιτική εξουσία. Ας επαναφέρουμε στην συζήτηση το γνωστό και παλαιό σύνθημα που βάζει ακριβώς αυτό το ζήτημα: “Κάτω το κράτος και το κεφάλαιο”. Δυστυχώς η ολοκληρωτική απουσία προσεγγίσεων και αναφορών γι α το κράτος και τους άλλους πολιτικούς - κρατικούς και διακρατικούς – μηχανισμούς του σύγχρονου καπιταλισμού που αποτελούν τους μηχανισμούς επιβολής της ταξικής κυριαρχίας καταγράφει τις όποιες βερμπαλιστικέςς αντικαπιταλιστικές προσπάθειες συγκρότησης πολιτικής γραμμής ως φτηνιάρικες σοσιαλδημοκρατικές πρακτικές που παραπαίουν προς ένα ουτοπικό οικονομίστικο ρεφορμισμό. Η άλλη πλευρά αυτού του ζητήματος είναι ότι Αριστερή πολιτική δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν υπάρχει το πολιτικό υποκείμενο που θα την παράγει και θα την ασκεί. Και ενώ η ανυπαρξία αυτού του υποκειμένου θεωρείται προφανής και δεδομένη για τους συμμετέχοντες στην συγκεκριμένη συζήτηση που γίνεται αυτές τις μέρες στην Πάντειο, οι δυσμενείς συνέπειες και τα όρια που θέτει στην πολιτική δράση της Αριστεράς ούτε αναφέρονται ρητά, ούτε διερευνώνται παραπέρα...

Για αυτό το ζήτημα  στην συνάντηση εκδηλώθηκε και μια αντιπαράθεση. Ο Κ. Λαπαβίστας, στην αρχή της ομιλίας του απάντησε σε σημαντική παρατήρηση του Α. Αλαβάνου, ο οποίος έθετε το ζήτημα του συσχετισμού δύναμης και στην πραγματικότητα την σημασία της ταξικής πάλης στην πολιτική και την επιστήμη. Για αυτό το θέμα όμως θα αναφερθούμε σε ξεχωριστό σχόλιο και θα παρουσιάσουμε και τα αντίστοιχα επίμαχα σημεία  των ομιλιών μαγνητοσκοπημένα.