Δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από την ομιλία του Α. Αλαβάνου στην παρουσίαση του βιβλίου του Κ. Βεργόπουλου "ΟΙ ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΙ":
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σημείο από αυτή την διανοητική «αυτοβιογραφία» του Κώστα Βεργόπουλου είναι η επιστημονική δράση, οι διάλογοι και οι στοχασμοί του που μοιράζονται ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Το χαρακτηριστικό αυτό συνηχεί και συμβολίζει μια περίεργη εγγύτητα οικονομικοπολιτικών τάσεων που βρίσκεται εν τη γενέσει της ανάμεσα στους δύο αυτούς τους τόσο απόμακρους γεωγραφικά και αναπτυξιακά χώρους. Στη Λατινική Αμερική είχαμε παλιές ευρωπαϊκές αποικίες, με σκληρές χούντες πριν λίγα χρόνια, με θεαματική κοινωνική πόλωση, αναπτυσσόμενες σήμερα. Στην Ευρώπη είχαμε αστικές δημοκρατίες, ώριμες αναπτυγμένες οικονομίες στο βορρά της, ένα καπιταλισμό με πιο έντονα στοιχεία κοινωνικών δράσεων από άλλους χώρους.
Με την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, με τις ανεξέλεγκτες διεθνείς αγορές κεφαλαίων, με την «ανταγωνιστικότητα» που συμπιέζει τις κοινωνικές κατακτήσεις σε όλο και χαμηλότερο κοινό παρανομαστή και κυρίως με την κρίση, εκφραζόμενη σήμερα στα δημόσια οικονομικά, συμπτώματα λατινοαμερικανοποίησης εμφανίζονται στην Ευρώπη. Πολλαπλά και εντελώς αντιφατικά μεταξύ τους.
Από τη μια με το πανύψηλο εξωτερικό χρέος και τα ελλείμματα, με τη δημοσιονομική κατάρρευση και το νομισματικό κλονισμό, με την επέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με την αποδόμηση των κοινωνικών υπηρεσιών, με τη φτώχεια, τον αποκλεισμό, την εξαθλίωση. Σήμερα, μετά την ανακοίνωση της Moody’s τα ελληνικά ομόλογα έφθασαν στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με τη μόνιμα σε κρίση Αργεντινής. Λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στην καπιταλιστική εξαθλίωση, όπου δυστυχώς την πρώτη θέση στο διάδρομο αναμονής την έχει η Ελλάδα.
Από την άλλη το ευρωπαϊκό πλαίσιο συγκράτησης των εξελίξεων στα πλαίσια της σκληρής εκδοχής του καπιταλισμού των αγορών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα η Ευρωζώνη, αν δεν αποδομείται, κλονίζεται, αναδείχνει τις βαθιές εσωτερικές της αντιφάσεις, απαξιώνεται, έρχεται σε σύγκρουση με την κοινωνία. Ανοίγουν πια ανεξιχνίαστοι εναλλακτικοί δρόμοι για χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα της περιφέρειας, σε μια πορεία αγώνων για ριζοσπαστικές πολιτικές σε ευρωπαϊκή διάσταση. Αυτή η διαφορετικότητα είναι ένα ακραίο διακριτικό χαρακτηριστικό της Νότιας Αμερικής, όπου πλάι στην Κούβα υπάρχει η Κολομβία και πλάι στη Βολιβία η σημερινή Χιλή. Μπορούμε να μιλήσουμε για μια λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στις ανατρεπτικές δυνατότητες, που ενισχύονται κι από το γεγονός ότι τα ευνοούμενα από το σύστημα μέχρι πριν λίγο μεσαία στρώματα μπορούν να αλλάξουν στρατόπεδα.
Αυτές οι τάσεις, που δεν είναι αυτόματες αλλά θα εξελιχθούν θετικά ή αρνητικά ανάλογα με την ικανότητα των κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων, έχουν εξαιρετική σημασία για την Ελλάδα. Είμαστε ο «αδύναμος κρίκος», όπως εδώ και τρία χρόνια την έχουμε χαρακτηρίσει και έχει γίνει αποδεκτό από τους πάντες, παρά συνήθεις αρχικές ειρωνείες για «παραδοξότητα». Μπορούμε, όπως κι άλλες χώρες του Νότου της Ευρώπης, να γίνουμε ο «δυνατός κρίκος» μιας ιστορικής κοινωνικής απελευθερωτικής διαδικασίας. Όχι γιατί είναι δυνατό να στήσουμε τη ριζοσπαστική μας παράγκα έξω από το καπιταλιστικό φρούριο των Βρυξελλών, αλλά γιατί μπορούμε να ανοίξουμε κάποια κερκόπορτα του φρουρίου στις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.»
Με την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, με τις ανεξέλεγκτες διεθνείς αγορές κεφαλαίων, με την «ανταγωνιστικότητα» που συμπιέζει τις κοινωνικές κατακτήσεις σε όλο και χαμηλότερο κοινό παρανομαστή και κυρίως με την κρίση, εκφραζόμενη σήμερα στα δημόσια οικονομικά, συμπτώματα λατινοαμερικανοποίησης εμφανίζονται στην Ευρώπη. Πολλαπλά και εντελώς αντιφατικά μεταξύ τους.
Από τη μια με το πανύψηλο εξωτερικό χρέος και τα ελλείμματα, με τη δημοσιονομική κατάρρευση και το νομισματικό κλονισμό, με την επέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με την αποδόμηση των κοινωνικών υπηρεσιών, με τη φτώχεια, τον αποκλεισμό, την εξαθλίωση. Σήμερα, μετά την ανακοίνωση της Moody’s τα ελληνικά ομόλογα έφθασαν στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με τη μόνιμα σε κρίση Αργεντινής. Λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στην καπιταλιστική εξαθλίωση, όπου δυστυχώς την πρώτη θέση στο διάδρομο αναμονής την έχει η Ελλάδα.
Από την άλλη το ευρωπαϊκό πλαίσιο συγκράτησης των εξελίξεων στα πλαίσια της σκληρής εκδοχής του καπιταλισμού των αγορών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα η Ευρωζώνη, αν δεν αποδομείται, κλονίζεται, αναδείχνει τις βαθιές εσωτερικές της αντιφάσεις, απαξιώνεται, έρχεται σε σύγκρουση με την κοινωνία. Ανοίγουν πια ανεξιχνίαστοι εναλλακτικοί δρόμοι για χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα της περιφέρειας, σε μια πορεία αγώνων για ριζοσπαστικές πολιτικές σε ευρωπαϊκή διάσταση. Αυτή η διαφορετικότητα είναι ένα ακραίο διακριτικό χαρακτηριστικό της Νότιας Αμερικής, όπου πλάι στην Κούβα υπάρχει η Κολομβία και πλάι στη Βολιβία η σημερινή Χιλή. Μπορούμε να μιλήσουμε για μια λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στις ανατρεπτικές δυνατότητες, που ενισχύονται κι από το γεγονός ότι τα ευνοούμενα από το σύστημα μέχρι πριν λίγο μεσαία στρώματα μπορούν να αλλάξουν στρατόπεδα.
Αυτές οι τάσεις, που δεν είναι αυτόματες αλλά θα εξελιχθούν θετικά ή αρνητικά ανάλογα με την ικανότητα των κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων, έχουν εξαιρετική σημασία για την Ελλάδα. Είμαστε ο «αδύναμος κρίκος», όπως εδώ και τρία χρόνια την έχουμε χαρακτηρίσει και έχει γίνει αποδεκτό από τους πάντες, παρά συνήθεις αρχικές ειρωνείες για «παραδοξότητα». Μπορούμε, όπως κι άλλες χώρες του Νότου της Ευρώπης, να γίνουμε ο «δυνατός κρίκος» μιας ιστορικής κοινωνικής απελευθερωτικής διαδικασίας. Όχι γιατί είναι δυνατό να στήσουμε τη ριζοσπαστική μας παράγκα έξω από το καπιταλιστικό φρούριο των Βρυξελλών, αλλά γιατί μπορούμε να ανοίξουμε κάποια κερκόπορτα του φρουρίου στις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.»
Μια σχετική συζήτηση:
ΑπάντησηΔιαγραφήΕκπρόσωποι κινημάτων από την Ισλανδία και την Αργεντινή την Παρασκευή 18/6 στις 20.30 στη Γεωπονική στο Resistance Festival.
Η Ισλανδία και η Αργεντινή είναι δύο χώρες τελείως διαφορετικές. Συζητήθηκαν όμως εξαντλητικά τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα. Στο Resistance Festival έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά το ξέσπασμα της κρίσης, εκπροσώπους κινημάτων από αυτές τις δύο χώρες.
Η Ισλανδία ήταν το πρώτο κρατικό θύμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μετά τη χρεοκοπία της επενδυτικής τράπεζας Icesave και την απαίτηση αγγλικών και ολλανδικών κεφαλαίων για αποπληρωμή από το ισλανδικό λαό. Η διοργάνωση δημοψηφίσματος παρά και ενάντια στη θέληση της κυβέρνησης που είχε ήδη υπογράψει την επαχθή αποπληρωμή στους ξένους δανειστές, έδειξε σε όλο τον κόσμο ότι υπάρχει και άλλος δρόμος από την υπακοή στα κελεύσματα των χρηματαγορών. Το συντριπτικό ΟΧΙ του ισλανδικού λαού, αποτελεί πηγή δύναμης και έμπνευσης και για την Ελλάδα. Την κατάσταση παρουσιάζει ο Thorvaldur Thorvaldsson, πρόεδρος του Red Forum της Ισλανδίας, από τις δυνάμεις που πάλεψαν αποφασιστικά τη διοργάνωση του δημοψηφίσματος.
Η Αργεντινή ήταν το μεγάλο θύμα των νεοφιλελεύθερων πειραμάτων στη Λατινική Αμερική κατά τη δεκαετία του 90. Κλασσικό παράδειγμα του τι γίνεται όταν το ΔΝΤ εισβάλει σε μια χώρα. Η κρατική χρεοκοπία στην Αργεντινή είχε κατάληξη να φύγει νύχτα ο πρόεδρος Ντε Λα Ρούα από το Προεδρικό Μέγαρο. Η στάση πληρωμών που επέβαλε τελικά η κυβέρνηση Κιρτσνερ, έδωσε προσωρινή ανάσα χωρίς να λύσει το μόνιμο πρόβλημα. Ο Jacinto Roldan, αρχισυντάκτης της εφημερίδας Hoy! της Αργεντινής, σημαντικό στέλεχος του Αργεντίνικου κινήματος από την εποχή της χούντας του Βιντέλα, παρουσιάζει την πορεία της χώρας του από τη χρεοκοπία στην εξέγερση.
Προλογίζει ο Σπύρος Μαρκέτος καθηγητής στο ΑΠΘ, μελετητής περιπτώσεων κρατικών χρεοκοπιών και των επιπτώσεων της στάσης πληρωμών.