Αναρτήσεις
«…Οι λαοί μπορεί να μην έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα, όμως τα έθνη φαίνεται όλο και περισσότερο να έχουν…»
Etienne Balibar
Στην ιστοσελίδα Radical Desire δημοσιεύεται σε μετάφραση Γιώργου Κατσαμπέκη το κείμενο του Etienne Balibar «Ευρώπη: Η Τελική Κρίση; Μερικές Θέσεις» Αναδημοσιεύουμε παρακάτω ένα μικρό απόσπασμα:
…Οι πραγματικές ροπές της παγκοσμιοποίησης
Όλη αυτή η συζήτηση αναφορικά με το ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα (στο οποίο, ας μην ξεχνάμε, κάποιες ευρωπαϊκές χώρες αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, συμπεριλαμβανομένων της Μεγάλης Βρετανίας, της Σουηδίας και της Πολωνίας) και το μέλλον της Ευρώπης θα παραμείνει εντελώς αφηρημένη εκτός αν συναρθρωθεί με τις πραγματικές ροπές της Παγκοσμιοποίησης: ειδικά εκείνες τις ροπές που η οικονομική κρίση θα επιταχύνει δυναμικά, εκτός αν υπάρξει πολιτική απάντηση από τους λαούς που επηρεάζονται και από τους ηγέτες τους.
Πώς θα μπορούσαμε να τις συνοψίσουμε; Πρώτον, γινόμαστε μάρτυρες μιας μετάβασης από έναν τύπο διεθνούς ανταγωνισμού σε έναν άλλο: δεν έχουμε να κάνουμε πλέον με έναν ανταγωνισμό (κυρίως) παραγωγικών κεφαλαίων, αλλά με έναν ανταγωνισμό ανάμεσα σε εθνικές επικράτειες, οι οποίες χρησιμοποιούν φορολογικά προνόμια και πιέσεις στους μισθούς των εργαζομένων για να προσελκύσουν περισσότερα κεφάλαια από τους γείτονές τους.
Σήμερα, είναι ξεκάθαρο πως, είτε η Ευρώπη λειτουργήσει ως ένα αποτελεσματικό σύστημα αλληλεγγύης ανάμεσα στα μέλη της για να τα προστατέψει από «συστημικά ρίσκα», είτε (πιεσμένη από Κράτη που είναι στιγμιαία πιο ισχυρά, και τις κοινές τους γνώμες) απλώς θέσει ένα νομικό πλαίσιο για να προωθήσει ένα μεγαλύτερο βαθμό ανταγωνισμού ανάμεσα σε αυτά και τους πολίτες τους, αυτό θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης, πολιτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά. Όμως υπάρχει και μία δεύτερη τάση: ένας μετασχηματισμός του διεθνούς καταμερισμού εργασίας, ο οποίος αποσταθεροποιεί ριζικά την κατανομή της εργασίας στον κόσμο. Έχουμε να κάνουμε με μια νέα παγκόσμια δομή όπου Βορράς και Νότος, ανατολή και Δύση ανταλλάσσουν τώρα θέσεις.
Για την Ευρώπη, ή έστω το μεγαλύτερο κομμάτι της, αυτό συνεπάγεται αυτομάτως μια βάναυση αύξηση των ανισοτήτων: κατάρρευση των μεσαίων τάξεων, συρρίκνωση των εξειδικευμένων επαγγελμάτων, μετατόπιση των «volatile» παραγωγικών βιομηχανιών, οπισθοχώρηση του κράτους πρόνοιας και των κοινωνικών δικαιωμάτων, καταστροφή των πολιτιστικών βιομηχανιών και γενικότερα των δημόσιων υπηρεσιών. Γι αυτό και οι αντιστάσεις ενάντια στην υπερεθνική πολιτική ολοκλήρωση με τη λογική της προστασίας της κυριαρχίας των κρατών θα έχουν ως αποτέλεσμα τελικά την φθορά της άμυνας κάθε κράτους. Θα επισπεύσουν επίσης μια επιστροφή στις εθνικές διαμάχες, που το ευρωπαϊκό οικοδόμημα ήθελε να ξεπεράσει δια παντός. Ωστόσο, είναι επίσης ξεκάθαρο ότι ακόμα μεγαλύτερη πολιτική ολοκλήρωση της Ευρώπης δε μπορεί να προέλθει «από τα πάνω», από μια γραφειοκρατική απόφαση. Απαιτεί δημοκρατική συμμετοχή και προάγεται σε κάθε χώρα και την ήπειρο αυτή καθεαυτή…
Ολόκληρο το κείμενο θα το βρείτε εδώ: «Ευρώπη: Η Τελική Κρίση; Μερικές Θέσεις»
Η βασική διαφορά ανάμεσα στον λαό και στο έθνος είναι ότι το έθνος περιλαμβάνει όλες τις κοινωνικές τάξεις ενώ ο λαός δεν περιλαμβάνει τις κυρίαρχες τάξεις ενός κοινωνικού σχηματισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ ρήση του Etienne Balibar «…Οι λαοί μπορεί να μην έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα, όμως τα έθνη φαίνεται όλο και περισσότερο να έχουν…» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πολιτική του ΚΚΕ που λέει ακριβώς το αντίθετο!
Το ΚΚΕ (και διάφοροι αντιιμπεριαλιστές συνοδοιπόροι του σήμερα προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι αστικές τάξεις δεν έχουν ανταγωνιστικά συμφέροντα στην καπιταλιστική ολοκλήρωση της Ε.Ε. αλλά έχουν οι λαοί της. Γι αυτό διεκδικούν τον "προλεταριακό πατριωτισμό" απέναντι στον "αστικό πατριωτισμό".
Κάτω από αυτές τις ιδεοληψίες θεωρούν ότι η αστική τάξη της χώρας δεν έχει στρατηγική και αναλαμβάνουν αυτοί να διατυπώσουν την πατριωτική προλεταριακή στρατηγική που θα σώσει το έθνος από τους ξένους κατακτητές. Είναι χαρακτηριστικές οι εκφράσεις ότι η χώρα μας είναι υπό κατάκτηση και άλλα φαιδρά παρόμοια...
Φίλε "κακό συναπάντημα", αν κατάλαβα σωστά λοιπόν συνυπογράφεις την προτροπή του Μπαλιμπάρ για την ανάπτυξη ενός "μετα-εθνικού" λαϊκισμού; Νομίζω πως αυτό το σημείο είναι το πιο τολμηρό κομμάτι του κειμένου του. Πώς ανοιγόμαστε απέναντι σε μια τέτοια προοπτική; Κάποιοι πολιτικοί και επιστημονικοί θα το απέρριπταν μετά βδελυγμίας και χωρίς ιδιαίτερη σκέψη! Κακό πράγμα ο λαϊκισμός... λερώνει! Μήπως ήρθε όμως ο καιρός να ξεφύγουμε από την λιτανική διαπόμπευση και καταδίκη του λαϊκισμού (ως λαϊκισμού βεβαίως πάντα των άλλων, όχι του δικού μας), που προωθήθηκε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα από μεταρρυθμιστές και εκσυγχρονιστές; Η (μετα)δημοκρατίες των εξατομικευμένων πολιτών/καταναλωτών τι μας προσέφεραν αλήθεια; Και για να θέσουμε και ένα "βαρύ" ερώτημα: "τι είναι μια δημοκρατία χωρίς λαό"; Δε λέω βεβαίως να γίνουμε όλοι λαϊκιστές, δε λέω πως η λύση είναι η στροφή προς τον λαϊκισμό. Αλλά νομίζω πως το πέρασμα στο άλλο άκρο (της αποστειρωμένης "μεταπολιτικής του κέντρου") κρύβει πολλά περισσότερα από αυτά που έχουμε επεξεργαστεί και οδηγεί σε ακόμα πιο επικίνδυνες "διεξόδους"...
ΑπάντησηΔιαγραφήΈνα είναι το σίγουρο, σε φάσεις κρίσης οι "λαοί" επανέρχονται. Το πρόβλημα είναι το πως επανέρχονται... ως λαοί/έθνη, ως φορείς περιχαράκωσης-συντήρησης ή ως φορείς μιας νέας "ρήξης από τα κάτω", που θα έλεγε και ο Μπαλιμπάρ; Μένει να το δούμε.
ΓΚ.