Αναρτήσεις
Σιγά μην δεν βρει λύσεις η Ε.Ε. για το πρόβλημα της χώρας μας! Οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες της κ. Μέρκελ που αποβλέπει να κερδίσει ξανά στις εκλογές θα γίνουν σύντομα στην Γερμανία και η πλήρης ανανικανότητα του δικού μας πρωθυπουργού αντί να βοηθήσουν στην εύρεση μιας πολιτικής λύσης που θα ήταν εντός των πλαισίων των πολιτικών που έχει οικοδομιθεί η Ε.Ε. οδήγησαν σε λύσεις που κινδυνεύουν να τινάξουν τα πράγματα στον αέρα. Γι αυτό και η ΕΚΤ που στην πραγματικότητα απότελει το πολιτικό κέντρο της Ε.Ε. για τα ζητήματα της οικονομικής πολιτικής της και έχει ρυθμιστικό ρόλο ανάμεστα στις αντιθέσεις των ευρωπαϊκών κεφαλαίων και κρατών είναι ήδη έτοιμη να αναλάβει πρωτοβουλίες και να δώσει λύσεις. Μια πρώτη καταγραφή αυτής της παρέμβασης της ΕΚΤ είχε γίνει μερικές βδομάδες πριν όταν ο διευθυντής της είχε διαφοροποιηθεί από τις πρώτες δηλώσεις της κ. Μέρκελ για το ελληνικό πρόβλημα. Σήμερα γίνεται άλλο ένα βήμα. Αναδημοσιεύουμε το παρακάτω κείμενο από την οικονομική ιστοσελίδα "Σοφοκλέους 10" που είναι αρκετά ενημερωτικό για αυτά τα θέματα:
Ο «αρχιτραπεζίτης» της Ευρώπης λύνει(;) το ελληνικό πρόβλημα
Οριστική λύση στο ελληνικό πρόβλημα με… ατελείωτες ποσότητες ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα της χώρας είναι αποφασισμένοι να δώσουν οι κεντρικοί τραπεζίτες της Φραγκφούρτης, διαπιστώνοντας ότι οι παλινωδίες των ηγετών και σκηνικό απόλυτης σύγχυσης που διαμορφώνεται στο πολιτικό επίπεδο της Ευρωζώνης απειλούν να… βυθίσουν το σκάφος του κοινού νομίσματος.
Ενδεικτική της έντονης απόκλισης τροχιάς μεταξύ τραπεζιτών και πολιτικής ηγεσίας της Ευρωζώνης είναι η χθεσινή δημόσια αποστασιοποίηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν Κλωντ Τρισέ, από τις θέσεις που εκφράζει στο διπλωματικό παρασκήνιο η Γερμανία. Είναι η πρώτη φορά, σημείωναν παρατηρητές των εξελίξεων από την Αθήνα, που διαφοροποιείται δημόσια πρόεδρος της ΕΚΤ από τις θέσεις της γερμανικής κυβέρνησης και μάλιστα σε ένα ζήτημα καίριας πολιτικής σημασίας.
Ειδικότερα, δεν πέρασε απαρατήρητη η χθεσινή αναφορά του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη, που πολύ σύντομα αφήνει το θώκο του στην ΕΚΤ, στο επιτόκιο με το οποίο θα πρέπει να δανεισθεί η Ελλάδα, αν ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης με διμερή δάνεια από χώρες της Ευρωζώνης:
- Ενώ η γερμανική κυβέρνηση απειλεί να τορπιλίσει τις τελευταίες ημέρες τη συμφωνία των Βρυξελλών, κάνοντας στο παρασκήνιο λόγο για δανεισμό της Ελλάδας με το τελευταίο επιτόκιο δεκαετούς ομολόγου που διέθεσε στην αγορά (σήμερα 6,3%), ο κ. Τρισέ προσδιόρισε με εντελώς διαφορετικό τρόπο τη βάση υπολογισμού του κόστους δανεισμού.
- Τόνισε, ότι το επιτόκιο δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από το κόστος αναχρηματοδότησης κάθε χώρας, τοποθετώντας τη βάση υπολογισμού πολύ χαμηλότερα από το γερμανικό όριο. Για παράδειγμα, αν δανειζόταν διμερώς η Ελλάδα από την Γερμανία σήμερα, το επιτόκιο θα έπρεπε να διαμορφωθεί με βάση το κόστος δανεισμού της Γερμανίας (γύρω στο 3,3%) με ένα πρόσθετο premium, που πάντως δεν θα μπορούσε να ανεβάσει σε καμία περίπτωση το τελικό κόστος στο 6,3%.
Ουσιαστικά, ο κ. Τρισέ υπερασπίσθηκε χθες το αυτονόητο, όπως σχολίαζαν στην Αθήνα τραπεζικά στελέχη: ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να ζητά την αλληλεγγύη των εταίρων της για να εφαρμόσει ένα δύσκολο σταθεροποιητικό πρόγραμμα και αυτοί να την δανείζουν με το ίδιο επιτόκιο που δανείζεται από την αγορά.
Ο κ. Τρισέ διαβεβαίωσε κατηγορηματικά, εξάλλου, ότι δεν τίθεται θέμα πτώχευσης της Ελλάδας και εξέφρασε την υποστήριξή του στην ελληνική κυβέρνηση για το Πρόγραμμα Σταθερότητας που έχει δεσμευθεί να εφαρμόσει. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο δράσης της ΕΚΤ για να λυθεί οριστικά το ελληνικό πρόβλημα έχει ως εξής:
- Η ελληνική κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στην παροχή εγγυήσεων στις τέσσερις μεγάλες τράπεζες για να εκδώσουν τραπεζικά ομόλογα αξίας 14 δις. ευρώ, ενώ θα εκδώσει και ομόλογα ειδικού τύπου, αξίας περίπου 4 δις. ευρώ.
- Τα τραπεζικά ομόλογα των 14 δις. με κρατική εγγύηση δεν θα διατεθούν στην αγορά, που είναι βέβαιο ότι στην παρούσα φάση θα ζητούσε εξωφρενικά επιτόκια από τις τράπεζες για να τα απορροφήσει, αλλά έχει γίνει δεκτό από την ΕΚΤ να τοποθετηθούν απευθείας ως εγγύηση δανεισμού, για να αναχρηματοδοτηθούν οι τράπεζες με επιτόκιο που δεν θα ξεπερνά το 3%. Τα υπόλοιπα ομόλογα θα γίνουν δεκτά για να αναχρηματοδότηση με 1%, διαμορφώνοντας το τελικό κόστος χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος σε πολύ χαμηλό επίπεδο.
- Με τον τρόπο αυτό, θα αρχίσει το γνωστό και από το 2009 τραπεζικό «αεροπλανάκι», όπου οι τράπεζες θα μπορούν πλέον να δανείζουν το Δημόσιο με ικανοποιητικό περιθώριο κέρδους σε σχέση με το δικό τους κόστος δανεισμού από την ΕΚΤ (πάντως, χαμηλότερο από το 2009) και να βγαίνουν όλοι κερδισμένοι: τόσο το Δημόσιο, που θα μπορεί με ευκολία να διαθέτει τους τίτλους του στην αγορά με σχετικά «λογικό» κόστος δανεισμού, όσο και οι τράπεζες, που θα μπορούν να καλύπτουν τις μεγάλες ζημιές των χαρτοφυλακίων τους, με τα κέρδη από τις συναλλαγές στα ομόλογα.
- Επιπλέον, η ΕΚΤ έχει χορηγήσει ήδη στις τράπεζες γύρω στα 8 δις. ευρώ με τη δημοπρασία ρευστότητας του Μαρτίου, ενώ έχει διευκρινίσει στην Τράπεζα της Ελλάδος και μέσω αυτής στους Έλληνες εμπορικούς τραπεζίτες, ότι δεν χρειάζεται να βιασθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις χρηματοδοτήσεις της, που σήμερα ξεπερνούν τα 55 δις. ευρώ (!). Αυτό μπορεί να γίνει από το 2011 και… βλέπουμε, διαμηνύουν τώρα οι τραπεζίτες της Φραγκφούρτης.
Αρχή από την ΕΚΤ, τέλος με την ΕΚΤ…
Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη, η σημερινή κρίση άρχισε από την ΕΚΤ και θα τελειώσει με παρέμβαση της ΕΚΤ: οι μεγάλες πιέσεις στα ομόλογα εκδηλώθηκαν όταν η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι δεν επιθυμούσε σημαντική συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών στη δημοπρασία ρευστότητας για ένα χρόνο τον Δεκέμβριο, ενώ αμέσως μετά οι πιέσεις κορυφώθηκαν, από τη στιγμή που διαμηνύθηκε ότι από το 2011 επανέρχεται το παλαιό καθεστώς για την αποδοχή ενεχύρων, που απειλούσε να θέσει εκτός αναχρηματοδότησης από την ΕΚΤ τα ελληνικά κρατικά ομόλογα.
Τελικά, καμιά από τις δύο απειλές δεν επιβεβαιώθηκε, αφού οι τράπεζες εξακολουθούν να χρηματοδοτούνται αφειδώς από την ΕΚΤ, ενώ ξεκαθάρισε χθες, ότι από το 2011 τα ομόλογα χαμηλής αξιολόγησης, όπως ενδεχομένως θα είναι τα ελληνικά, αν υποβαθμισθούν κατά δύο «σκαλοπάτια» από την Moody’s, θα γίνονται δεκτά και το 2011 για αναχρηματοδότηση, έστω και με ελαφρώς υψηλότερο κόστος δανεισμού των τραπεζών, σε σχέση με την αναχρηματοδότηση ομολόγων υψηλής αξιολόγησης.
Φαίνεται, ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες πέτυχαν αυτό που ήθελαν εξαρχής, δηλαδή να δείξουν σε κάθε «απείθαρχο» μέλος της Ευρωζώνης, ότι θα περάσει δια πυρός και σιδήρου, αν δεν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις των Συνθηκών για ελλείμματα και χρέος. Τώρα που η Ελλάδα «τηγανίσθηκε» αρκετά, όσο χρειαζόταν για να πάρουν το μήνυμα και άλλες «ενδιαφερόμενες» κυβερνήσεις, η ΕΚΤ δεν έχει κανένα λόγο να αφήσει ένα μέλος της Ευρωζώνης να χρεοκοπήσει, βυθίζοντας στην ανυποληψία το… Ιερό Δισκοπότηρο της Φραγκφούρτης, δηλαδή το ίδιο το ευρώ.
Από την τελική λύση του τελικού προβλήματος, παραδόξως, έχουν κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένοι και οι Γερμανοί: η περιπέτεια της Ελλάδας αφήνει τα επιθυμητά διδάγματα σε όλες τις κυβερνήσεις που θα αμφισβητήσουν τη δημοσιονομική πειθαρχία γερμανικού τύπου, που αποτέλεσε τη βάση της Συνθήκης του Μάαστριχτ, βάσει της οποίας η Γερμανία θυσίασε στο βωμό της ενοποίησης το μάρκο. Επιπλέον, η απίστευτη, για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ «εγγυάται» ότι το ευρώ θα παραμείνει όσο υποτιμημένο χρειάζεται έναντι του δολαρίου, για να συνεχίσει η γερμανική εξαγωγική μηχανή να λειτουργεί απρόσκοπτα στο διεθνές στερέωμα…
Αυτές οι κινήσεις εκ μέρους της ΕΚΤ λύνουν το πρόβλημα δανεισμού και ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες διαφορετικά θα έπρεπε να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές με επιτόκιο που θα ακολυθούσε αυτό με το οποίο δανείζεται το κράτος. Δεν λύνουν όμως το πρόβλημα δανεισμού του δημοσίου το οποίο θα συνεχίσει να δανείζεται από την αγορά η οποία και θα διαμορφώνει τα επιτόκια ανάλογα με τους κινδύνους που αντιπροσωπεύει η ελληνική περίτωση. Τώρα αν σε αυτό το δανεισμό συμμετέχουν και ελληνικές τράπεζες, αυτό δεν αλλάζει κάτι αφού αυτές δεν μπορούν να καθορίσουν χαμηλότερα επιτόκια. Το πρόβλημα είναι πως η ΕΚΤ καταστατικά δεν μπορεί να αγοράσει απευθείας χρέος των χωρών μελών της ευρωζώνης όπως κάνουν όλες οι κεντρικές τράπεζες, μία από τις λειτουργίες των οποίων είναι να διαχειρίζονται το δημόσιο δανεισμό. Έτσι η FED και η τράπεζα της Αγγλίας μπορούν να αγοράζουν απευθείας τα ομόλογα των δημοσίων τους με πολύ χαμηλό επιτόκιο (γύρω στο 1%) διαμορφώνοντας έτσι τα επιτόκια στις ανοιχτές αγορές. Αυτό γίνεται βέβαια τυπώνοντας χρήμα (το περιβόητο quantitative easing), που ενέχει τον κίνδυνο πληθωρισμό. Κίνδυνος όμως που στις σημερινές συνθήκες ύφεσης των οικονομιών είναι πολύ μικρός. Η αντιπληθωριστική ορθοδοξία της ΕΚΤ όμως την έχει οδηγήσει στο να έχει διευρύνει τη χρηματική βάση μόνο στο μισό της διεύρυνσης που έχει κάνει η τράπεζα της Αγγλίας πχ. Με άλλα λόγια δεν λύθηκε κανένα πρόβλημα και η Ελλάδα θα χρειαστεί να καταφύγει στον μηχανισμό στήριξης για τώρα. Όταν ξαναβγεί για δανεισμό τι θα γίνει, γιατί τα spreads δεν πρόκειται να πέσουν σύντομα...
ΑπάντησηΔιαγραφήΔημήτρη με το σχήμα αυτό οι Ελληνικές τράπεζες δανείζονται φτηνά από την ΕΚΤ, μετά με τη σειρά τους δανείζουν τα ίδια λεφτά στο Ελληνικό δημόσιο με σημαντικό κέρδος, αλλά φτηνότερα από τα σημερινά επιτόκια της αγοράς, οπότε μαζεύεται σιγά σιγά το spread.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌχι γιατί οι ελληνικές τράπεζες δεν καθορίζουν τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού κράτους, αυτά διαμορφώνονται από την αγορά. Στις δύο τελευταίες δημοπρασίες ομολόγων του δημοσίου ένα σημαντικό μέρος από αυτά (περίπου 20 με 30%) αγοράστηκαν από ελληνικές τράπεζες με κεφάλαια που έιχαν δανειστεί πολύ φθηνά από την ΕΚΤ, αυτό όμως δεν έριξε τα επιτόκια δανεισμού που κινήθηκαν πάνω από το 6%. Αν η ΕΚΤ δεν αγοράσει απευθείας ομόλογα του δημοσίου των χωρών μελών της ευρωζώνης με επιτόκιο που η ίδια ορίζει, τυπώνοντας χρήμα, τα επιτόκια δεν θα πέσουν. Οι ελληνικές τράπεζες παραμένουν ιδιωτικές εταιρίες που αποσκοπούν στο κέρδος, δεν θα δανείσουν το κράτους με προνομιακούς όρου. Γι αυτό θα καταφύγουμε στον μηχανισμό στήριξης για τώρα. Τι θα γίνει όμως την επόμενη φορά;
ΑπάντησηΔιαγραφήΕγώ δεν καταλαβαίνω το εξής, και αν μπορεί κάποιος να απαντήσει: Λένε ότι τα σπρέντς είναι ψηλά, δηλαδή δανειζόμαστε ψηλότερα από τους Γερμανούς, πληρώνει το δημόσιο εξωφρενικά επιτόκια (5,9% το τελευταίο ομολογιακό δάνειο που συνάψαμε).
ΑπάντησηΔιαγραφήΜια ματιά στο αρχείο της Τράπεζας της Ελλάδας για τον δημόσιο δανεισμό λέει ότι από 99 μέχρι 2003, επί ισχυρής Ελλάδας του Σημίτη, τα επιτόκια δανεισμού ήταν κοντά ή πάνω από 6% (!)
Τη δε χρυσή εποχή του Αντρέα το δημόσιο δανείζονταν με επιτόκιο 24% (!)
(Δες εδώ τα λινκ στο τέλος της σελίδας: Τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου)
Τότε λοιπόν δανειζόμαστε με 6% ακόμα και με 8% ή με 24% και όλα πήγαιναν ρολόι, και ο Τσοβόλας τα έδινε όλα και κάναμε και Ολυμπιακούς. Τώρα τι γίνεται; Μήπως το πρόβλημα είναι όχι πόσο δανειζόμαστε σήμερα, αλλά το πόσο είχαμε δανειστεί τότε;
Ή μήπως όλα αυτά είναι προσπάθεια για να μεγαλώσει η φούσκα των CDS στην οποία εμπλέκονται έλληνες πολιτικοί και τράπεζες (υπάρχει η ιστορία για την οποία κατηγορήθηκε το Ταχ. Ταμιευτήριο ότι κέρδισε 35 εκ. απο τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβρη:(Δες εδώ: Με την χρεωκοπία της Ελλάδας έπαιξε το Τ.Τ. και κέρδισε )
Δεν εκφράζω άποψη, αναρωτιέμαι ηλεκτρονικώς... Λείπουν τα ύψη των δανείων των προηγούμενων ετών για να συμπληρωθεί η κάπως η εικόνα, αλλά αν μπορεί ας μου εξηγήσει κανείς τι σημαίνουν αυτά!
Μ.Κ.
θα μπορουσαμε να κανουμε καποιες βασικες και ενδεχομενως κρισιμες διαπιστώσεις:
ΑπάντησηΔιαγραφή1. το πρόβλημα του ελείμματος ειναι ευρύτερο της Ελλάδας.
2. η Ελλάδα έχει για διαφόρους λόγους ένα χρονικο προβάδισμα ως προς την ανάγκη να υπάρξει έστω και μία ''δοκιμαστική'' επίλυσή του ή τελος πάντων απάντηση στο προβλημα.
3. Η Ε.Ε. δεν φαίνεται να έχει αυτο που θα ονομαζόταν κοινή ''γραμμη'' πάνω στο θέμα. Μερικές χώρες μελη βλεπουν ή εκτιμουν ότι στη φάση αυτή μπορεί να θυσιάσουν μια χωρα με μικρό ειδικό βάρος προκειμένου να "πειραματιστουν'' πάνω στη γενικη ιδέα αντιμετώπισης του προβλήματος.
4. Υπάρχουν απόψεις -και δεν ειναι καθόλου ''περιθωριακές'' ότι ο πειραματισμός στην Ελλάδα έχει ή μαλλον εμπεριέχει και προχωρημένα ή έστω ακραια σενάρια που είναι στα όρια της συνταγματικής εκτροπής.
5. Καθημερινά στήνεται ένα πολιτικό και προπαγανδιστικό σκηνικό που εν δυνάμει θα μπορουσε να δικαιολογήσει την νομιμοποίηση μίας εκδοχής ''κράτους εκτάκτου ανάγκης''
6. Η αριστερά οφείλει σοβαρά, έγκαιρα και χωρίς ενοχές απο το πρόσφατο παρελθόν να εκτιμήσει την κατάσταση και να προετοιμαστεί για αυτή πριν ξαναγράψει ότι δεν θα γίνει χουντα (67).
7. Η Ελλάδα είναι ο κρίκος εκείνος που μπορεί και για ιστορικούς λόγους να αποτελεί το πρόκριμα γενικότερων μεταβολών (σε επίπεδο ευρώπης). Εννοώ ότι είναι μια σχετικά πρόσφατη τυπική αστική δημοκρατία που δεν έχει το βάθος, τις δομές, τα ''απολυτα'' αλλων αστικών δημοκρατιών. Τηρουμένων των αναλογιών (ιστορικών, οικονομικών κλπ) η νότια ευρώπη έχει γενικά αντίστοιχα προβλήματα (Ισπανία, Πορτογαλία).
8. Το θεμα "πιστολι", "διχτυ ασφαλείας", με τις δικές μας δυνάμεις κλπ μπορει και πρέπει να εκτιμηθεί αν συνιστά ενός τύπου διαφορετική στρατηγική στο εσωτερικό του αστικου μπλοκ. Αν κάνουμε αποδεκτή την προσέγγιση αυτή (π.χ. Να πάμε ΜΟΝΟ ΔΝΤ, να παμε στο πακετο ΔΝΤ-ΕΕ, να παμε με τις δικες μας δυνάμεις, να παμε "ατλαντικό" ως αναδυώμενη αγορά κλπ) πρέπει να δουμε ποιες μερίδες του συνασπισμού εξουσίας επιλέγουν και γιατί κάποια εκδοχή (από αυτές ή αλλες).
Σημειωση: Η ''εκτροπή'' στο ''σημερα'' δεν σημαινει κατ ανάγκη ''τανκ''. Μπορεί ουσιαστικά ένα κράτος εκτάκτου ανάγκης να υλοποιείται μέσα απο ιδεολογικούς μηχανισμούς και σε επίπεδο κατασταλτικών μηχανισμών απλά να υπάρχουν ως εφεδρεία ή ως μηχανισμοί πρόκλησης ενός τύπου ιδεολογικού φόβου προς τους ''αντιφρονουντες''.
Σημειωση 2η: Το μέρος της αριστεράς που ορίζεται περί το ΣΥΝ και κυρίως περί το ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να μιλήσει για αυτά και οχι μόνο για οικονομικά στοιχεία και εκτιμησεις.