Χειμερινά μαθήματα «αντισταλινισμού»

Σήμερα θα θέλαμε να συνεχίσουμε τα «αντισταλινικά» μαθήματα που ξεκίνησαν καλοκαίρι στην Πάρο κατά την διάρκεια του κάμπινγκ της Νεολαίας του ΣΥΝασπισμού. Τότε ο Α. Μπαλτάς είχε εισηγηθεί το θέμα: “Ο Στάλιν και οι θερινές βιβλιοπροτάσεις του ΚΚΕ”. Η δική μας εισήγηση αφορά στα ζητήματα σταλινισμού όπως αυτά καταγράφονται στις πολιτικές πρακτικές του ΣΥΝασπισμού.

Οι θεσμοί και οι συμμετοχικές διαδικασίες που άρχισαν να οικοδομούνται τα πρώτα χρόνια της επανάστασης του 17 στην ΕΣΣΔ, γρήγορα έχασαν το περιεχόμενό τους με την δημιουργία ενός αυταρχικού και συγκεντρωτικού συστήματος εξουσίας. Οι λαϊκές μάζες από συμμέτοχοι στην παραγωγή πολιτικής έγιναν παθητικοί αποδέκτες των κρατικών εντολών και τα κομματικά μέλη έγιναν εκτελεστικά όργανα ενός ανεξέλεγκτου μηχανισμού που είχε συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες. Η τυπολατρία είναι ένας τρόπος που αποτυπώνεται αυτή την κατάσταση. Αναδεικνύεται η μορφή ως κυρίαρχο στοιχείο σε σχέση με το περιεχόμενο. Μερικές φορές η μορφή αυτονομείται τόσο πολύ από το περιεχόμενο που ο εγκέφαλός μας δεν μπορεί να αντιληφθεί την μεταξύ τους σχέση. Πρόκειται για την κατάσταση που περιγράφεται όταν χρησιμοποιούμε την έκφραση:«οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους».



Επειδή δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε - γιατί δεν έχουμε τα ανάλογα βιώματα - πως ο θεσμός των σοβιέτ έχασε το περιεχόμενο που είχε αποκτήσει την εποχή της επανάστασης του 17, θα επικαλεστούμε ένα πιο οικείο παράδειγμα. Μπορούμε λοιπόν να αντιληφθούμε πως οι λέξεις χάνουν το νόημά τους συγκρίνοντας την χρήση της έννοιας «λειτουργική ομοφωνία», που εισήγαγε ο Α. Μπαλτάς για να περιγράψει το καθεστώς λήψης αποφάσεων στην Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ με την εμπειρική εικόνα που έχουμε από την λειτουργία αυτού του οργάνου. Το κενό ανάμεσα στην θεωρητική και πρακτική πλευρά της λειτουργίας της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ανάλογο με αυτό που χώριζε εικονική πραγματικότητα του «υπαρκτού» σοσιαλισμού με το πραγματικό του πρόσωπο…

Όταν λοιπόν κυριαρχεί μόνον η μορφή, το περιεχόμενο μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και τελικά χάνει οποιοδήποτε νόημα. Ας δούμε ένα υπόδειγμα σύγχρονης «σταλινικής δημοσιογραφίας» από την εφημερίδα ΑΥΓΗ, που καταγράφεται ακριβώς το φαινόμενο που περιγράψαμε παραπάνω. Διαβάζουμε λοιπόν μια αναλυτική περιγραφή πολιτικών διαδικασιών που απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά σε πολιτικό περιεχόμενο:

«Η χθεσινή απογευματινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, που θα συνεχιστεί αύριο, άρχισε με την εισήγηση του Δημήτρη Βίτσα αναφορικά με τους άξονες που πρέπει να κινηθεί ο ΣΥΝ το επόμενο διάστημα, ενόψει και της συνεδρίασης της ΚΠΕ το Σαββατοκύριακο. Ταυτοχρόνως, έγινε μια πρώτη συζήτηση με βάση εισήγηση του Αλ. Φλαμπουράρη για τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ»

(ΑΥΓΗ 21/10/2009)

Μάθαμε λοιπόν τον χρόνο (απογευματινή συνεδρίαση), ποιο όργανο συνεδρίασε (Π.Γ) ποιοι ήταν οι εισηγητές και ποία ήταν τα θέματα. Σαν να κάνουμε κουτσομπολιό για μια κοινωνική συγκέντρωση. Για το φλέγον ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ και για το τι προτείνει ο ΣΥΝασπισμός δεν μάθαμε τίποτα απολύτως. Πληροφορηθήκαμε ότι «έγινε μια πρώτη συζήτηση με βάση εισήγηση του Αλ. Φλαμπουράρη για τη λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ», αλλά δεν είδαμε να γράφεται ούτε μια κουβέντα για το τι περιλάμβανε αυτή η εισήγηση. Ψάξαμε επίσης όλη την εφημερίδα, αλλά δεν βρήκαμε τίποτα περισσότερο απ’ αυτό το θέμα. Και είναι το πιο σημαντικό θέμα που ενδιαφέρει τους αναγνώστες της εφημερίδας, σύμφωνα με τα δικά της στατιστικά δεδομένα!

Τουλάχιστον στην Πράβδα στην εποχή του Στάλιν όταν έγραφαν για τις συνεδριάσεις του Π.Γ. εκτός από την θεματολογία έγραφαν και μια περίληψη για το θέμα. Το ίδιο κάνει και ο ριζοσπάστης όταν αναφέρεται σε συνεδριάσεις του Π.Γ. του ΚΚΕ. Οι σ. του ΣΥΝασπισμού είναι πιο προχωρημένοι σε αυτά τα ζητήματα, έχουν κάνει βήματα προς τα μπρος. Ενδιαφέρονται να μας ενημερώσουν μόνον ποιος εισηγήθηκε. Και αυτό φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερη σημασία.

Η σιωπή δεν είναι πάντα …χρυσός. Ένα άλλο ζήτημα που αφορά τις σταλινικές πρακτικές είναι η «σιωπή» ως μέσο απόκρυψης της πραγματικότητας. Η Κουμουνδούρου δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αφωνία. Εκδίδει ανακοινώσεις και για τα πιο ασήμαντα ζητήματα. Όμως οι κατηγορίες που αφορούν στον ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να απαντηθούν. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται ότι συμφώνησε μαζί με τα άλλα κόμματα – πλην του ΚΚΕ - με τον Σιούφα και διόρισαν στο δημόσιο οι βουλευτές τους συνεργάτες τους. Δεν μπορεί ο Α. Τσίπρας στο debate να επικαλείται την διάκριση ανάμεσα στο νόμιμο και ηθικό για τα stage για να κάνει κριτική στην κυβέρνηση και να μην απαντά, όταν κατηγορείται το κόμμα του με τα δικά του ακριβώς επιχειρήματα, στο θέμα του διορισμού των συνεργατών των βουλευτών του…