Συναίνεση ή συμμετοχή;

Αναδημοσίευση απο τη ΕΠΟΧΗ, Κυριακή,22 Νοέμβρη 2009

Κακή κληρονομιά από τα κομουνιστικά κόμματα του προηγούμενου αιώνα είναι η αναπαραγωγή μιας ιεραρχικής διαβάθμισης ανάμεσα στα μέλη των πολιτικών σχηματισμών της σύγχρονης Αριστεράς. Η προσπάθεια για μαζικοποίηση - όταν γίνεται με όρους αστικής πολιτικής - διευρύνει ακόμα παραπέρα το χάσμα ανάμεσα στα στελέχη που συγκροτούν τα καθοδηγητικά όργανα και στα απλά μέλη. Στην κορυφή της ιεραρχικής πυραμίδας διαμορφώνονται οι θέσεις και οι αντιθέσεις και λαμβάνονται όλες οι κρίσιμες αποφάσεις. Στην άλλη άκρη της πυραμίδας διαχέεται η έννοια του μέλους στην έννοια του φίλου ή του ψηφοφόρου. Η συμμετοχή στην λήψη των αποφάσεων έχει εκφυλιστεί - στην καλύτερη περίπτωση - στην δημοσκοπική επιλογή προτάσεων που εκπορεύονται από στην κορυφή της πυραμίδας. Αυτά τα χαρακτηριστικά κυριαρχούν στην δομή του ΣΥΝασπισμού, αλλά και πολλών συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ.

Αν θέλουμε η άμεση δημοκρατία να αποτελέσει βασική αρχή συγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, θα πρέπει να κινηθούμε προς αντίθετη κατεύθυνση. Η άμεση δημοκρατία προϋποθέτει πρώτα απ΄ όλα την ενεργή συμμετοχή των μελών. Όμως, όλες σχεδόν οι προτάσεις για το οργανωτικό του ΣΥΡΙΖΑ, φροντίζουν για την κατοχύρωση της συμμετοχής ορίζοντας την απαρτία ίση με το 50% +1 των μελών, ενώ για κατοχύρωση της συναίνεσης προβλέπουν μεγαλύτερα ποσοστά, ορίζοντας για την έγκριση αποφάσεων πλειοψηφίες των 2/3 ή του 75%. Οι προτάσεις για την λήψη των αποφάσεων με διευρυμένες πλειοψηφίες οδηγούν στην καταστατική επικύρωση της πολιτικής ηγεμονίας του ΣΥΝ, γιατί στην πραγματικότητα κατοχυρώνουν το δικαίωμα veto κάθε ισχυρής μειοψηφίας. Είναι άραγε τυχαίο ότι η πρόταση Φλαμπουράρη κατοχυρώνει το δικαίωμα veto στις μειοψηφίες που συγκεντρώνουν το ¼ των ψήφων; Αυτές οι προτάσεις αρμόζουν περισσότερο στις αρχές λειτουργίας διακρατικών ή στρατιωτικών συνασπισμών παρά στις αρχές λειτουργίας σύγχρονων αριστερών πολιτικών σχηματισμών.

Στην πολιτική εκείνο που ενδιαφέρει πρώτα απ΄ όλα είναι η λήψη ορθών αποφάσεων. Κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η επιδίωξη διευρυμένων πλειοψηφιών ή ομοφωνιών, συντελεί την λήψη ορθότερων πολιτικών αποφάσεων. Αντίθετα αυτή η επιδίωξη εξασφαλίζει την ενότητα των μηχανισμών και καθιερώνει το «κομπρεμί» ως συστατικό στοιχείο της λειτουργίας τους. Στη δική μας άμεση δημοκρατία οι ψηφοφορίες αφορούν στην καταγραφή των διαφορετικών απόψεων και όχι στην διαχείρισή τους. Η διαχείριση της διαφωνίας και η σύνθεση των διαφορετικών απόψεων είναι αντικείμενο της πολιτικής συγκρότησης. Φυσικά είναι επιθυμητή η συναίνεση και η σύνθεση, αλλά αυτό δεν κατοχυρώνεται καταστατικά. Αν κάθε διαφωνία που εκδηλώνεται δεν καταγράφεται με σαφήνεια, αλλά κουκουλώνεται κάτω από την επιδίωξη επίτευξης ευρύτερων συναινέσεων ή ομοφωνιών, τότε δεν μπορεί εκ των υστέρων να αρθεί με δημιουργικό και συνθετικό τρόπο. Συνήθως οι σωστές ιδέες όταν εμφανίζονται είναι μειοψηφικές αλλά όταν πλέον γίνουν κτήμα όλων, έχουν αρχίσει να ξεπερνιούνται και να σαπίζουν.

Επιπλέον, οι διευρυμένες πλειοψηφίες των 2/3 ή του 75/% δεν εξασφαλίζουν την λήψη αποφάσεων, ακόμα και για ζητήματα που μπορεί να υπάρχει εκ των προτέρων ομοφωνία ότι θα πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε μια απόφαση, όπως για παράδειγμα αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταψηφίσει ένα νομοσχέδιο στη βουλή. Ας υποθέσουμε πως αύριο βρισκόμαστε μπροστά σε μια τέτοια διαφωνία και ότι στην συνεδρίαση της Κ.Ο από τους 10 παρόντες βουλευτές. οι 6 ψηφίζουν υπέρ της πρότασης καταψήφισης και οι 4 κατά. Είναι προφανές ότι καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει πλειοψηφία των 2/3 ή του 75%. Επομένως η Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να αποφασίσει τι θα κάνει στην βουλή την ώρα της ψηφοφορίας…

Γιώργος Καλαντζόπουλος, 

Πρωτοβουλία για την ΑντιΣυστημική Αριστερά (ΠΑΣΑ) 

http://dosepasa.wordpress.com/