του Δημήτρη Τσίρκα
Το πολιτικό πρόσημο μίας συγκέντρωσης δεν προκύπτει από το άθροισμα των πολιτικών ή κοινωνικών ταυτοτήτων όσων συμμετείχαν σε αυτή. Ότι στο χθεσινό συλλαλητήριο για το μακεδονικό συμμετείχε και λαϊκός κόσμος που δεν ψηφίζει Χρυσή Αυγή, ούτε καν ίσως ΝΔ, δεν αρκεί για να του δώσει προοδευτικό στίγμα. Διαφορετικά οτιδήποτε κάνουν οι λαϊκοί άνθρωποι είναι προοδευτικό, όπως για παράδειγμα ο φασισμός του μεσοπολέμου, η κοινωνική βάση του οποίου ήταν μικροαστικά και εργατικά στρώματα.
Το αντίθετο ισχύει, οι πολιτικές ταυτότητες (και) των λαϊκών στρωμάτων δεν είναι αναλλοίωτες ουσίες, διαμορφώνονται στο πεδίο του πολιτικού ανταγωνισμού, στις θέσεις που παίρνουν κάθε φορά στα πολιτικά επίδικα της συγκυρίας. Από αυτή την άποψη, ούτε συμπαγείς είναι, ούτε σταθερές. Το ότι κάποιος ψήφισε αριστερό κόμμα στις εκλογές, ή συμμετείχε σε κάποιες απεργίες δεν τον κατατάσσει αυτόματα και διά βίου στο προοδευτικό στρατόπεδο, όπως δεν τον κατατάσσει και η ταξική του θέση. Υπό κατάλληλες συνθήκες ο ίδιος άνθρωπος μπορεί και έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, να πυκνώσει τις τάξεις της πιο μαύρης και αντιδραστικής δεξιάς.