Είχε “πρόγραμμα” ο ΣΥΡΙΖΑ;

στα σκαλάκια της Βουλής,  21-6-2015  

του Γιώργου Καλαντζόπουλου

Τον τελευταίο καιρό ΄με αφορμή το βιβλίο του Γ. Βαρουφάκη έχει ανοίξει μια συζήτηση - με συμμετέχοντες απ' όλο το πολιτικό φάσμα - αν είχε πράγματι “πρόγραμμα” ο ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό αποπροσανατολιστική: Βάζει κάτω απ' το χαλί τους βασικούς λόγους που εκφυλίστηκε το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και αναζητά την αποτυχία του στο πεδίο των “προγραμματικών” του διακηρύξεων, παραδοσιακά προσφιλές πεδίο “διαλόγου” ανάμεσα στον αστισμό και την αριστεροσύνη, όπου κρίνονται και κατακρίνονται “πολιτικές διαφορές” ασήμαντες όμως για την «Πολιτική»...

Κάθε πολιτικός σχηματισμός που κατεβαίνει στις εκλογές έχει σαν πρώτο στόχο να καταλάβει την κυβερνητική εξουσία και να παραμείνει σε αυτή, γιατί αν δεν κατέχει αυτή την εξουσία. δεν μπορεί να εφαρμόσει κανένα «πρόγραμμα». Από αυτή την άποψη, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να πραγματοποιήσει αυτόν τον στόχο.

Οι πολιτικοί σχηματισμοί στο αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα δεν διαμορφώνουν τις σχέσεις τους με την εκλογική τους πελατεία με βάση το “πρόγραμμα”, όπως αυτό το αντιλαμβάνεται η παραδοσιακή Αριστερά. Οι σχέσεις εκπροσώπησης/διαμεσολάβησης εκφράζονται συνήθως με όρους συγκυρίας και διαμορφώνονται από ιδεολογικές σχέσεις και γενικά προτάγματα σχετικά με επίδικα της πολιτικής σκηνής. Η “χρυσή αυγή” δεν έχει αναδειχθεί σε τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα και έχει αποκτήσει κοινωνικά ερείσματα επειδή έχει κάποιο “μεταβατικό πρόγραμμα”, όπως το αντιλαμβάνεται η παραδοσιακή κομμουνιστικογενής Αριστερά, ούτε ο Τράμπ κέρδισε τις εκλογές στην Αμερική με αιχμή το “πρόγραμμα” του. Εξάλλου στα αστικά κοινοβούλια σύνηθες φαινόμενο είναι ότι τα προεκλογικά προγράμματα αναιρούνται μετά τις εκλογές, μερικές φορές μάλιστα και από την πρώτη μέρα. Αυτό το γνωρίζουν οι ψηφοφόροι - όχι μόνον στην χώρα μας - και δεν δίνουν καμία βαρύνουσα σημασία στα “προγράμματα”. Αρκετοί ούτε καν τα διαβάζουν, παρόλο που μπορεί να είναι και φανατικοί οπαδοί τους. Το ίδιο συμβαίνει και στους χώρους της Αριστεράς που δίνει βαρύνουσα σημασία στα “προγράμματά” της...

Όμως, ούτε οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές ούτε και οι επαναστάσεις έγιναν με την εφαρμογή κάποιου “μεταβατικού προγράμματος” που εκπόνησαν τα πεφωτισμένα επιτελεία κάποιων πολιτικών “πρωτοποριών”. Έγιναν με την κινητοποίηση, την δράση και την παρέμβαση του “λαϊκού παράγοντα” στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα. Κοινωνικές αλλαγές δεν γίνονται με την “ανάθεση” αλλά με την συμμετοχή και την αυτοοργάνωση του λαϊκού παράγοντα.

Σε συνθήκες κοινωνικών αλλαγών που σηματοδοτούν τομές στην κοινωνία και το κράτος, οι πολιτικοί μηχανισμοί που βάζουν την σφραγίδα τους στις εξελίξεις, αποκτούν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, αυτό που ορολογία της παραδοσιακής αριστεράς ονομάζει “μαζικό κόμμα”. Αυτό το χαρακτηριστικό “εσωτερικεύει” στον μηχανισμό τους τον “λαϊκό παράγοντα” και ο πολιτικός σχηματισμός αποκτά άλλες σχέσεις με την κοινωνία και την ταξική πάλη. Σε τέτοιες συνθήκες κρίνεται πραγματικά το “ταξικό πρόσημο” ενός πολιτικού μηχανισμού της Αριστεράς, και όχι στις διακηρύξεις και τα προγράμματά του, τα οποία αποτελούν απλά αυτοπροσδιοισμούς κάποιων “πρωτοποριών”.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, αν και ανήλθε στην κυβερνητική εξουσία, απέτυχε να γίνει “μαζικό κόμμα”. Αυτή η αποτυχία δεν είναι υπόθεση που αφορά αποκλειστικά στην παρέα του Τσίπρα που κυβερνά σήμερα την χώρα. Συνυπεύθυνες είναι όλες οι συνιστώσες του. Η βασική πλευρά αυτής της αποτυχίας καταγράφεται στο γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπήρξε ποτέ “δημοκρατικό κόμμα” όπου τα μέλη του έχουν λόγο για στις κρίσιμες αποφάσεις και στον σχεδιασμό της πολιτικής. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στοιχειωδώς δημοκρατικό κόμμα, με αυτές τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις που είχε, σήμερα θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα. Αν λειτουργούσε με κάποιες δημοκρατικές διαδικασίες, όπως για παράδειγμα οι PODEMOS – που αρκετοί τους λοιδορούν - και όχι όπως ο προεδροκεντρικός ΣΥΝασπισμός, είναι βέβαιο ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του ΟΧΙ δεν θα είχε ανατραπεί....

Η έλλειψη δημοκρατίας λοιπόν και όχι η έλλειψη “προγράμματος” ήταν ο πρωταρχικός ρόλος της αποτυχίας του ΣΥΡΙΖΑ...

Κάποιος θα αναρωτηθεί:

-   Και αν ο ΣΥΡΙΖΑ προχωρούσε στην σύγκρουση μετά το δημοψήφισμα, θα αρκούσε το πρόγραμμα που είχε για να οδηγήσει την χώρα σε μια διέξοδο προς όφελος των υποτελών λαϊκών τάξεων;

Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα. Στην πολιτική όποιος δεν παίρνει “ρίσκα” είναι πάντα με την μεριά των ηττημένων...

Με το δημοψήφισμα του ΟΧΙ, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε την ευκαιρία να επανακτήσει ευρύτερα λαϊκά ερείσματα, τα οποία η ηγεσία του συλλογικά είχε ήδη αρχίσει να απεμπολεί πριν ανέλθει στην κυβερνητική εξουσία.

Το κρίσιμο σε τέτοιες περιστάσεις δεν είναι οι τεχνικές διαχείρισης των κρατικών πολιτικών αλλά οι δεσμοί με τον λαϊκό παράγοντα και η κινητοποίηση του. Ο λαός εκείνο το βράδυ ήταν στους δρόμους, εκείνοι που απουσίαζαν ήταν αυτοί που φιλοδοξούσαν να είναι ή να γίνουν «ηγέτες» του...

 ------------------------------------------------------------

Μια ματιά και εδώ:

Ο σατράπης ΑΛΕΞΗΣ και το ...«χαρέμι» του