Χθες δόθηκε στην δημοσιότητα η έκθεση Oxfam με τον τίτλο «Οκτώ πλούσιοι κατέχουν τόσο πλούτο όσο η μισή ανθρωπότητα».[Just 8 men own same wealth as half the world].
Η έκθεση αυτή αναδημοσιεύτηκε με τον ίδιο τίτλο σε αρκετά ΜΜΕ στην χώρα μας. Το iskra.gr θεώρησε ότι αυτή η έκθεση αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο του καπιταλισμού, γιαυτό και το σχετικό άρθρο που δημοσίευσε φέρει τον τίτλο «Ιδού ο καπιταλισμός: Οι οκτώ πλουσιότεροι της υφηλίου έχουν όσα η μισή ανθρωπότητα».
Αυτό όμως είναι μια εντελώς λαθεμένη εικόνα για το τι είναι ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής. «Πλούσιοι» και «φτωχοί» υπήρχαν και πριν από τον καπιταλισμό και οι ανισότητες ήταν εξίσου μεγάλες, όπως εξάλλου και η διαπάλη για την άμβλυνση ή και την εξάλειψη αυτού του χάσματος.
Δεν θα αποτιμήσουμε εδώ την συμβολή του Μέγα Βασίλειου ή του Κλήμη του Αλεξανδρινού στον πόλεμο ενάντια στην “Πλουτοκρατία”, η οποίοι δεν γνώριζαν τίποτα απολύτως για τον καπιταλισμό. Αλλά ακόμα και ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης όταν έγραφε: «Η πλουτοκρατία ήτο και θα είναι ο μόνιμος άρχων του κόσμου, ο διαρκής αντίχριστος. Αύτη γεννά την αδικίαν, αύτη τρέφει την κακουργίαν, αύτη φθείρει σώματα και ψυχάς. Αύτη παράγει την κοινωνικήν σηπεδόνα. Αύτη καταστρέφει κοινωνίας νεοπαγείς» δεν είχε υπόψη του ότι κάνει “αντικαπιταλιστικό κήρυγμα”...
Ο “καπιταλιστής” δεν είναι ο «θείος Σκρουτζ» με το τεράστιο θησαυροφυλάκιο, όπως τον παρουσιάζουν τα “μίκυ μάους”. Ο καπιταλισμός δεν δημιουργεί “πλεονάσματα” πλούτου που τα αποθέτει σε θησαυροφυλάκια σαν αυτό του θείου Σκρουτζ. Πρώτα απ' όλα γιατί δεν παράγει πλούτο αλλά αγαθά με την μορφή του εμπορεύματος. Το κεφάλαιο δεν είναι συσσωρευμένος πλούτος που έχει αποθηκευτεί κάπου, αλλά σχέση, μέσω της οποίας η κυκλοφορία του χρήματος ως εμπόρευμα παράγει νέο χρήμα. Οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής (οι καπιταλιστές) δεν ενδιαφέρονται για τον πλούτο αλλά για το κέρδος. Και για να αυξάνουν τα κέρδη τους δεν συσσωρεύουν “πλεονάσματα”, αλλά τα επενδύουν. Συνήθως κάνουν και κάτι παραπάνω: δανείζονται και υποθηκεύουν ακόμα και τα μέσα παραγωγής τους. Οι πραγματικοί καπιταλιστές, είναι χρεωμένοι, αυτό δεν σημαίνει ότι πεινάνε...
Επίσης η ύπαρξη και η αναπαραγωγή του καπιταλισμού δεν εξαρτάται από τους καπιταλιστές αλλά από το κράτος. Το κράτος είναι είναι εκείνο που εγγυάται την αναπαραγωγή και διαχειρίζεται την επέκταση της καπιταλιστικής σχέσης και όχι οι ίδιοι οι καπιταλιστές. Αν δεν υπήρχε το κράτος, ο μεταξύ τους ανταγωνισμός θα τους οδηγούσε στον αφανισμό. Αν θέλεις να δεις το αντιπροσωπευτικό πρόσωπο του καπιταλισμού, αυτό θα το δεις στο πρόσωπο του κράτους, και όχι στην ευμάρεια της “αστικής τάξης” ή στην δυστυχία της “εργατικής τάξης”...
Ο χαρακτήρας της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας σήμερα είναι μια βίαιη επέκταση της καπιταλιστικής σχέσης στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό. Μια βασική της πλευρά συγκροτείται ως ένα πραγματικός πόλεμος ενάντια στην “πλουτοκρατία”, δηλαδή στον συσσωρευμένο πλούτο (χρήμα, ακίνητη περιουσία κλπ) ο οποίος βρίσκεται εκτός της κεφαλαιακής σχέσης και δεν “επενδύεται” για να παράγει “υπεραξία”...
Αρκετά με τον καπιταλισμό. Ας γυρίσουμε στην έκθεση Oxfam.Το ενδιαφέρον στοιχείο που παρουσιάζει - στο οποίο δεν κάνουν καμία αναφορά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης - δεν είναι ο τίτλος της, αλλά οι προτάσεις της για το πως θα πρέπει διευθετηθεί αυτή η ανισότητα ανάμεσα στους “πλούσιους” και τους “φτωχούς”. Η πλέον “ριζοσπαστική” πρόταση είναι να γίνουμε όλοι ...καπιταλιστές! Η πρόταση δεν είναι αφηρημένη, όπως τα “σχέδια” της δικής μας Αριστεράς, αλλά βασίζεται σε ένα πραγματικό και πετυχημένο παράδειγμα:
Το παράδειγμα αυτό έχει το όνομα
και ιστοσελίδα:
Μερικές πρόσθετες επεξηγήσεις, γιατί κάποιοι αναγνώστες μας εκφράζουν απόρροιες σχετικά με τον τίτλο του κειμένου:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο κείμενο υποστηρίζει την διάκριση ανάμεσα στους ΠΛΟΥΤΟΚΡΑΤΕΣ και τους ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΕΣ, Καπιταλιστές δεν είναι οι Πλούσιοι αλλά οι Κεφαλαιοκράτες. Κάποιος που έχει μια μεγάλη περιουσία με βίλες, κότερα, χρυσαφικά, έργα τέχνης μεγάλης αξίας δεν είναι αναγκαστικά καπιταλιστής. Επίσης και αυτός που κατέχει “μετοχές”, όταν δεν αποφασίζει ο ίδιος που διακινούνται και πως επενδύονται για να κλείσει ο κύκλος του κεφάλαιου και να παραχθεί υπεραξία, είναι τόσο καπιταλιστής όσο και ένας εργαζόμενος που οι εισφορές του στο ασφαλιστικό ταμείο έχουν επενδυθεί σε “μετοχές” και έχουν μπει στο χώρο κυκλοφορίας του κεφάλαιου μέσω του τραπεζικού συστήματος. Προφανώς και οι συγκεκριμένοι 8 κατέχουν “μέσα παραγωγής”, αλλά “μέσα παραγωγής” κατέχει και ένα πολύ μεγάλο κομμάτι στην κοινωνίας μας.
Ο συγκεκριμένος πίνακας με τους 8 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, μετράει τον “πλούτο” τους που δηλώνουν, χωρίς να κατανέμει σε τι συνίσταται αυτός (αν είναι μέσα παραγωγής ή βίλες κλπ). ¨Επίσης, οι καπιταλιστές κινούνται με τον δανεισμό (και τις υποθηκεύσεις). κσι δεν φαίνεται πόσο ποσοστό αυτής της “περιουσίας” μπορεί να είναι με αυτή την μορφή “δεσμευμένο” και πρακτικά ανύπαρκτο ως υλικός πλούτος. Αν θέλουμε να μετρήσουμε ποιοί είναι οι ποίοι ισχυρές μερίδες του κεφάλαιου θα πρέπει να συγκρίνουμε “καπιταλιστικές επιχειρήσεις” με άλλα κριτήρια και όχι την ατομική “περιουσία” κάποιων ατόμων που μπορεί να είναι και ιδιοκτήτες τους. Η βασική κατεύθυνση της ανάπτυξης της κεφαλαιακής σχέσης επιβάλει το χρήμα να ξαναρίχνεται στην αγορά και κυκλοφορεί και όχι να μένει αποθηκευμένο στην άκρη, με αυτή την έννοια χαρακτηρίζονται ως “καπιταλιστές μαϊμούδες”.