ο «εξισωτισμός» της κυβερνητικής εξουσίας: πολιτικό σωσίβιο χωρίς «ιδεοληψίες», χωρίς προτιμήσεις, χωρίς διακρίσεις...

Το πουκάμισο του φιδιού

Τι έχει απομείνει λοιπόν από τα καταστατικά στοιχεία του ΣΥΡΙΖΑ; Πόσο ξένο είναι το σημερινό πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα του από τα ιστορικά συστατικά στοιχεία αυτού που αποτέλεσε έναν πυρήνα ριζοσπαστικότητας απέναντι στις κοινωνικές, οικονομικές και ιδεολογικές ανατροπές που έφερε τις τελευταίες δεκαετίες η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού; Ποια ήταν η γέφυρα που τελικά έκανε εξαιρετικά εύκολη την πλήρη ανατροπή της «ανατροπής» και τη μετάλλαξή της σε κακέκτυπο τρέχουσας κεντροαριστερής φλυαρίας;

Θεωρώντας δεδομένο ότι η πολιτική μετάλλαξη δεν ήταν στιγμιαία ούτε αιφνίδια, αλλά σχεδιασμένη, προαναγγελθείσα, σταδιακή, και επιταχυνόμενη όσο πλησίαζαν οι εκλογές του 2015, οφείλουμε να αναζητήσουμε τα αίτιά της στην αντιφατική συνύπαρξη στο εσωτερικό του κόμματος δυο συχνά αλληλοδιαπλεκόμενων τάσεων: της αντικαπιταλιστικής-κινηματικής στράτευσης που ενισχύθηκε στα χρόνια του «κινήματος κατά της νεοφιλελεύθερης καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης» και του «αριστερού κυβερνητισμού». Ο διεθνιστικός προσανατολισμός του πρώτου διευκόλυνε τον προσανατολισμό του δεύτερου στη γοητεία και έλξη των κρατικών μηχανισμών.

Η μάχη μεταξύ των δυο τάσεων ουδέποτε πήρε ανοιχτή μορφή διότι πολύ γρήγορα το κοινοβουλευτικό παιχνίδι μετά το 2012 πριμοδότησε ασφυκτικά τη δεύτερη τάση, που σήμερα πια ανενδοίαστα προβάλλει τα κεντροαριστερά «οράματά» της με την απλοϊκότητα του νεοφώτιστου. Σε αυτό το πολιτικό κοντραμπάντο είχε βέβαια πολύτιμη βοήθεια από τον πολιτικό κρετινισμό του «Αριστερού Ρεύματος», που όπως η μήτρα από την οποία ουδέποτε απεγκλωβίστηκε αδυνατεί να στοιχειοθετήσει έστω ένα πολιτικό επίδικο αντικείμενο στη συγκυρία. Η «μάχη» για τον ρωσικό αγωγό και το κυνηγητό για τις «εξασφαλισμένες εναλλακτικές» χρηματοδοτικές πηγές δείχνουν ανάγλυφα το πολιτικό βεληνεκές της τάσης αυτής. Αν μάλιστα συνδυάσουμε το γεγονός ότι όλοι οι «εγκέφαλοι» της τάσης αυτής αντιλήφθηκαν την αλλαγή πλεύσης μόλις στις 13 Ιουλίου 2015, παραμένοντας υπουργοί για ένα εξάμηνο και πλέον, δείχνει το μέγεθος της πολιτικής ανυπαρξίας τους.

Μπροστά σε αυτή την πολιτική ανεπάρκεια δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να ηγεμονεύσει η ηγετική ομάδα του αριστερού κυβερνητισμού, οικειοποιούμενη στο πλαίσιο ενός ευφυούς πολιτικού μάρκετιγκ βασικά σημαινόμενα του λαϊκού ασυνείδητου που είχε κορεστεί από τα Μνημόνια μια αέναης λιτότητας. Και μόλις δόθηκε η ευκαιρία τα πέταξε από το κυβερνητικό τρένο, περίπου όπως τα φίδια αλλάζουν τα πουκάμισά τους όταν έρθει η εποχή.

Η κυβερνητική τακτική της Αριστεράς του ΣΥΡΙΖΑ ουδέποτε ασχολήθηκε με την ανάγκη για τόνωση των κοινωνικών αντιστάσεων, με την πριμοδότηση κάποιων έστω ασθενικών τάσεων για ανάδυση μιας οικονομίας των αναγκών. Ήταν διαρκώς απασχολημένη με την επικοινωνιακή διαχείριση των διαρκών πολιτικών μετατοπίσεων που συγκρότησαν τη συνολική μετάλλαξη της «ανατροπής».

Τελικά, η «κυβερνώσα Αριστερά» δεν επιδίωξε καν τη μακρά πορεία μέσα από τους θεσμούς, που σε άλλες χώρες αντί να αλλάξει τους θεσμούς οδήγησε στη μετάλλαξη των δρομέων αντοχής.

Η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ επιδόθηκε σε αγώνα sprint προς το πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο, και πριν καν φτάσει στα μισά της διαδρομής έχει μείνει από καύσιμα και ιδέες για τη συνέχεια.

Και αναζητά πολιτικό σωσίβιο χωρίς «ιδεοληψίες», χωρίς προτιμήσεις, χωρίς διακρίσεις και τελικά χωρίς πυξίδα.

(απόσπασμα από το editorial του περιοδικού «θέσεις», Τεύχος 135: περίοδος Απρίλιος - Ιούνιος 2016)

Σ’ αυτό το τεύχος των Θέσεων η Συντακτική Επιτροπή (New SYRIZA. Χρονικό μιας πολιτικής μετάλλαξης)  σχολιάζει τα πεπραγμένα της κυβέρνησης κατά το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την έκδοση του προηγούμενου τεύχους του περιοδικού, σκιαγραφώντας τον κεντροαριστερό, πλέον, χαρακτήρα των πολιτικών που ακολουθεί το πάλαι ποτέ κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς.

Ακολουθεί το κείμενο του Βασίλη Δρουκόπουλου, Οι Cabot-ίνοι της εξουσίας, το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό παράδειγμα της Newfoundland στη Βόρειο Αμερική κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου, για να συναγάγει χρήσιμα συμπεράσματα για την τωρινή εξέλιξη των πραγμάτων σε Ευρώπη και Ελλάδα.

Στη συνέχεια δημοσιεύεται το άρθρο του Γιώργου Πανταζόπουλου, Η Αριστερά αντιμέτωπη με τη στρατηγική της λιτότητας. Προσγείωση στην έρημο του πραγματικού, το οποίο παρουσιάζει τους παράγοντες και τις διαδικασίες που οδήγησαν στην ενσωμάτωση του ΣΥΡΙΖΑ στο κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο διακυβέρνησης.

Έπονται το άρθρο του Αντώνη Μπρούμα, Κινήματα των κοινών & «προοδευτικές» κυβερνήσεις ως δυαδική εξουσία. Η προοπτική για τον ριζοσπαστικό κοινωνικό μετασχηματισμό στην Ευρώπη, και το πρώτο, θεωρητικό, μέρος της μελέτης των Γιώργου Οικονομάκη, Γιάννη Ζησιμόπουλου, Δημήτρη Κατσορίδα, Γιώργου Κόλλια και Γιώργου Κρητικίδη, Κοινωνικές τάξεις: Θεωρία και εμπειρική διερεύνηση στην ελληνική κοινωνία.

Ακολούθως, ο Παναγιώτης Σωτήρης παρουσιάζει τη μελέτη του πάνω στο έργο των Gilles Deleuze και Felix Guattari: Γραμμές διαφυγής, μειονότητες, μηχανές πολέμου: Μπορεί να υπάρξει μια Ντελεζιανή πολιτική;

Η ύλη του τεύχους ολοκληρώνεται με τη βιβλιοκριτική του Σταύρου Σταυρίδη για το βιβλίο των Μ. Εμμανουηλίδη και Α. Κουκουτσάκη: Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης (Αθήνα: Futura, Ιούνιος 2013).