Η ΜΑΝΤΑΜ ΣΟΥΣΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

της Ελένης Πορτάλιου

Η ηρωϊδα του μυθιστορήματος και θεατρικού έργου του Δημήτρη Ψαθά συμπυκνώνει όλα τα σουσούμια του ψωροφαντασμένου μικροαστισμού, που ανάγει - αυτογελοιοποιούμενος - την περιφρόνηση σε όσους θεωρεί basse classe και την αντιγραφή της συμπεριφοράς των πλουσίων, σε διαβατήριο κοινωνικής ανόδου. 74 χρόνια μετά αποδεικνύεται ότι ο τύπος ανθρώπου που ενσαρκώνει η Μαντάμ Σουσού κακώς αποδόθηκε σε γυναικείο πρόσωπο - βλέπετε η φεμινιστική προσέγγιση ήταν τότε περιθωριακή. Σήμερα, εκατοντάδες άρρενες του δημόσιου βίου, βουλευτές, πολιτευτές και δημοσιογράφοι σουσουδίζουν ασύστολα από τα τηλεπαράθυρα των καναλιών και το βήμα της Βουλής, συναγωνιζόμενοι σε απαξιωτικές κατηγορίες για τους «συνωμότες της δραχμής».

Το ευρώ δεν είναι πλέον ένα νόμισμα - εργαλείο της σύγχρονης ταξικής πολιτικής, η οποία έχει χαράξει εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης τις σκληρότερες μεταπολεμικά γραμμές ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς, ανάμεσα στις χώρες - προτεκτοράτα και τις χώρες - κέντρα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και ιμπεριαλισμού. Είναι ένα νόμισμα φετίχ επιλογή των ανώτερων τάξεων, το οποίο δικαιούνται και οι κατώτερες εφόσον πληρώσουν το τίμημα της αυτοεξόντωσής τους.

Ο επαρχιωτισμός των τάχα μου δήθεν ανώτερων τύπων, των Messieurs Σουσού, είναι παροιμιώδης. Τι κι αν δεκάδες επιφανείς οικονομολόγοι, διακεκριμένοι νομικοί, αναγνωρισμένοι ιστορικοί και πολυδιαβασμένοι διανοούμενοι όλου του προοδευτικού πολιτικού φάσματος, αρθρογραφώντας σε συστημικά και μη συστημικά μέσα, ελεεινολογούν τη συμφωνία - καταδίκη της Ελλάδας, προτείνοντας οι περισσότεροι λύσεις εκτός Ευρωζώνης. Εντός της χώρας η αναφορά σε άλλο νόμισμα πλην ευρώ τείνει να γίνει ιδιώνυμο. Όσοι διανοούνται ότι υπάρχει ζωή εκτός ευρώ είναι περιθωριακοί τύποι, «αριστεριστές», «νεοσταλινικοί» κατά τον κ. Σωτηρέλλη, παλαιομοδίτες που αναπολούν της μιας δραχμής τα γιασεμιά και φαντάζονται τον λαό στη θέση της φτωχής κοπέλας του Αττίκ.

Πάνω από 250 μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου ψήφισαν τα προαπαιτούμενα παραμονής στο ευρώ για να σώσουν τη χώρα. Πώς γίνεται, παρά αυτή τη συντριπτική πλειοψηφία, το πρόβλημα της Ελλάδας να είναι όσοι εντός Βουλής ή εντός /εκτός ΣΥΡΙΖΑ δεν πείθονται. Να το πούμε ολοκληρωτισμό, μέσα θα πέσουμε. Να το πούμε ψυχολογική αστάθεια / φόβο ότι σύντομα θ’ αποδειχθούν οι νέες συμφωνίες ανεφάρμοστες και πιθανόν το grexit θα επανέρθει ; Να το πούμε ανησυχία για το ότι η κοινωνική πλειοψηφία δεν συμμερίζεται ήδη, πολύ περισσότερο όταν αρχίσει η εφαρμογή των μέτρων, τον σωτηριολογικό χαρακτήρα τους ; Πάλι μέσα θα πέσουμε.
Όλα αυτά και άλλα συναφή διαμορφώνουν την κεντρική γραμμή των μνημονιακών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων : συντριβή της διαφωνίας δια της περιθωριοποίησης των διαφωνούντων στα χρονοντούλαπα της ιστορίας, καμιά ρωγμή στο πολιτικό σύστημα, ξεκαθάρισμα με τους διαφωνούντες εντός ΣΥΡΙΖΑ και εντός Βουλής. Όμως, δεν σταματούν εδώ. Προωθείται ένα είδος αναστολής των συνταγματικών ελευθεριών, ακόμα και η ποινικοποίηση αυτών που δεν συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις.

Το μεγάλο θύμα αυτών των εκκαθαρίσεων/πολιτικών διώξεων είναι αυτές τις μέρες ο Γιάνης Βαρουφάκης. Γιατί μπορεί οι «συνωμότες της δραχμής» να είναι απροσάρμοστα κατάλοιπα της ιστορίας των αποκάτω αλλά ο Βαρουφάκης ; Καθηγητής στα πιο έγκριτα πανεπιστήμια, δημοφιλής με διεθνές πωλήσεις των βιβλίων του, φίλος διασημοτήτων και ροκ σταρ με αντισυμβατικό στυλ, πως τόλμησε να αυθαδιάσει στο σύστημα ; Πως τόλμησε να περιφέρει τις ιδέες του και να «συνωμοτεί» ενώ ήταν επικεφαλής του ιερού ναού του Υπουργείου Οικονομικών, άλλως Υπουργείου του Ευρώ. Αυτός πρέπει να συντριβεί, ακόμα και ποινικά. Είναι αυτονόητο ότι πρέπει να υπερασπιστούμε με σθένος τον Γιάνη Βαρουφάκη και στο πρόσωπό του το δικαίωμα να σχεδιάζουν οι πολιτικά επιφανείς όπως και οι πολιτικά αφανείς το μέλλον της χώρας και του λαού της.

Δυστυχώς δεν έχουμε πολλούς γελοιογράφους που θα μας βοηθούν να σαρκάζουμε τους αντιπάλους μας και να αυτοσαρκαζόμαστε. Ακόμα και ο Γιάννης Καλαϊτζής λοιδορεί τον Παναγιώτη Λαφαζάνη ως ένα ταλαίπωρο πραματευτή στην Ελλάδα του 1950 - την Ελλάδα της λευκής τρομοκρατίας για να μην ξεχνάμε.

Μπορούμε να δραπετεύσουμε από την παραφιλολογία της μετά το τρίτο μνημόνιο εποχής ; Όχι, στο βαθμό που αποτελεί το φύλλο συκής για πιθανές εκτροπές σε δικαιώματα και ελευθερίες. Η δημοκρατία κινδυνεύει στο βαθμό που επιχειρείται να επιβληθεί ο νόμος και η τάξη στη σκέψη και τη δράση που δεν εντάσσονται στην κυρίαρχη αφήγηση. Η επέτειος των Ιουλιανών, όπως και άλλες ιστορικές στιγμές, μας θυμίζει ότι η δημοκρατία αποτελεί διεκδίκηση των πολλών - του απλού λαού. Οι πρωτοβουλίες του «ΟΧΙ μέχρι τέλους» πρέπει να ιδρυθούν στον κόσμο της πραγματικής ζωής μέσα στις έγνοιες των πραγματικών ανθρώπων που είναι και δικές μας έγνοιες. Να μην ξεχνάμε, εγκλωβισμένοι σε κλειστούς μικρόκοσμους και πρωτοπορίες, ότι αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να γράψουν την ιστορία τους όπως έγινε πολλές φορές στην Ιστορία.