Αναρτήσεις
Οι εποχές των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Η αστική τάξη της Ουκρανίας ρίχνει τα ζάρια της για να διατηρήσει την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της, ενώ ο λαϊκός παράγοντας διχασμένος ανάμεσα σε “ευρωπαϊστές” και “ρωσόφιλους” εναποθέτει τις ελπίδες του στους ιμπεριαλιστές της Δύσης και της Ανατολής...
Του Дмитрия Т.
Πριν ένα χρόνο, στις 21 Δεκεμβρίου του 2012 Βλάντιμιρ Πούτιν προσήλθε στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Ρωσίας εκπλήσσοντας τους Ευρωπαίους συνομιλητές τους , όχι ως εκπρόσωπος της Ρωσίας αλλά ως εκπρόσωπος της «Ευρασιατικής Ένωσης», του νέου ενιαίου οικονομικού χώρου της Ρωσίας με την Λευκορωσία και το Καζακστάν. Μετά από λίγους μήνες, την 1η Μαΐου 2013 υπογράφτηκε και επίσημα η τελική συμφωνία για τη δημιουργία της «Ευρασιατικής Ένωσης» η οποία έθεσε τις βάσεις της δημιουργίας ενός αντίβαρου στην Ε.Ε. Όπως έχει δηλώσει η Tatiana Valovaya εκπροσωπώντας την Ευρασιατική Οικονομική Επιτροπή: "Δεν μπορεί να δημιουργηθεί κοινός Οικονομικός Χώρος μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας, αλλά μόνο μεταξύ ΕΕ και Ευρασιατικής Ένωσης".
Τον Σεπτέμβρη η Αρμενία ανακοίνωσε την απόφαση της να ενταχτεί στην Τελωνειακή Ένωση και έπειτα να συμμετέχει στην δημιουργία της Ευρωασιατικής Οικονομικής Κοινότητας. Σε ανάλογη πορεία βρίσκονται και το Τατζικιστάν, η Γεωργία και το Κιργιστάν. Επιδίωξη της Ρωσίας είναι να ενταχθεί στην «Ευρασιατική Ένωση» και η Ουκρανία. Τα σχέδια της Ρωσίας είναι φιλόδοξα για τη μελλοντική επέκταση της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης σχεδόν ως στα πέρατα του κόσμου. Όπως είχε αναφέρει ο Ντμίρτι Ορλόφ σε μια συνάντηση που είχε οργανώσει το κόμμα του Πούτιν στην Μόσχα, είναι ανοικτή η πόρτα για την Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Τσεχία, την Βουλγαρία, τη Μογγολία αλλά και για το Βιεντάμ την Κούβα και την Βενεζουέλα.
Η νέα ΕΟΚ (Ευρωασιατική Οικονομική Κοινότητα) σηματοδοτεί την λήξη της περιόδου της «άνθησης των 100 …ολιγαρχών», η οποία ξεκίνησε με την κατάρρευση του κρατικού καπιταλισμού της πρώην ΕΣΣΔ και την αχαλίνωτη κυριαρχία των «νόμων της αγοράς». Σήμερα επανέρχεται το καθεστώς του κρατικού καπιταλισμού με τον κεντρικό έλεγχο και τον σχεδιασμό στην οικονομία, ακολουθώντας τον δρόμο του «κινέζικου κομμουνισμού». Η ανάπτυξη του κρατικού καπιταλισμού δεν σηματοδοτείται κυρίως από την δημιουργία της νέας ΕΟΚ, αλλά από δύο άλλες στρατηγικές επιλογές, οι οποίες απαιτούν ισχυρό κρατικό παρεμβατισμό στην οικονομία για να πραγματοποιηθούν: Η μία αφορά στην «παραγωγική ανάπτυξη» της Σιβηρίας και του Βόρειου Πόλου και η άλλη στον «εκσυγχρονισμό» του πολεμικού οπλοστασίου της Ρωσίας και την αναβάθμιση του ρόλου του στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας.
Το 1922 η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας έγινε ιδρυτικό μέλος της Ε.Σ.Σ.Δ. Τα σύνορά της επεκτάθηκαν από τότε δυο φορές: Μια φορά το 1939, στα πλαίσια του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μόλοτοβ , όταν τα σοβιετικά στρατεύματα κατέλαβαν την ανατολική πολωνική επαρχία της Γαλικίας προσαρτώντας την στην ΣΣΔΟ. Αυτή η προσάρτηση επικυρώθηκε μετά τον πόλεμο το 1944 και με την σύμφωνη γνώμη της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της Πολωνίας. Η δεύτερη εδαφική επέκταση της Ουκρανίας έγινε το 1956 στα πλαίσια των εορτασμών για τα 300 χρόνια από την Ένωση της Ρωσίας και της Ουκρανίας όταν με απόφαση του Ανώτατου Σοβιέτ της ΕΣΣΔ μεταβιβάστηκε η χερσόνησος της Κριμαίας. Η σημερινή Ουκρανία έγινε ανεξάρτητη και πάλι μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και επεκτείνεται στα εδαφικά όρια της πρώην ΣΣΔΟ, όπως αυτά είχαν οριστικοποιηθεί το 1956.
Η Ουκρανία ήταν ένα από τα αγαπημένα παιδία της Μόσχας την εποχή του «υπαρκτού» και από τις πλέον βιομηχανικά αναπτυγμένες περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Οι σχέσεις ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ουκρανούς ήταν πάντα καλές. Οι Ουκρανοί καταλάμβαναν κορυφαία αξιώματα στο Σρατό και στην KGB. Επί Μπρέζνιεφ το μισό Πολιτικό Γραφείο ήταν Ουκρανοί. Αλλά και ο Σολζενίτσιν όταν βρισκόταν στα κάτεργα δεν θυμάται καθόλου να ειρωνεύονταν τους Ρώσους οι Ουκρανοί συγκρατούμενοί του...
Η μετάβαση από τον κρατικό καπιταλισμό στην οικονομία της αγοράς ξεκίνησε με μια μία οχταετή ύφεση η οποία στην συνέχεια συνοδεύτηκε με μεγάλη αύξηση του ΑΕΠ. Η καπιταλιστική ανάπτυξη της Ουκρανίας παγιδεύτηκε στην παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008 και από τότε οικονομικοί δείκτες άρχισαν να μειώνονται δραματικά μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα το βιοτικό επίπεδο σήμερα να είναι στο 1/3 των αντίστοιχου της Ρωσίας. Βέβαια η νέα αστική τάξη που δημιουργήθηκε από τα συντρίμμια του κρατικού καπιταλισμού ευημερεί και αναζητάει τους δικούς της δρόμους επιβίωσης και ανάπτυξης απέναντι στους ανταγωνισμούς ανάμεσα στην Ε.Ε. και ΗΠΑ από την μια μεριά και της Ρωσίας από την άλλη. Το βιομηχανικό κεφάλαιο της Ουκρανίας είναι πλήρως ενταγμένο στο οικονομικό καθεστώς της Ρωσίας και των δορυφόρων της, γιατί παράγει προϊόντα που απευθύνονται σχεδόν αποκλειστικά σε αυτές τις αγορές αλλά και γιατί πολλές ουκρανικές και ρωσικές βιομηχανικές επιχειρήσεις αποτελούν ουσιαστικά στοιχεία της ίδιας βιομηχανικής αλυσίδας. Επίσης τουλάχιστον το μισό τραπεζικό σύστημα της Ουκρανίας ελέγχεται από την Μόσχα.
Η αστική τάξη της Ουκρανίας είναι σήμερα ενωμένη στην στρατηγική των διμερών συμφωνιών, τόσο με την ΕΕ, όσο και με την Ρωσία. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του πλουσιότερου Ουκρανού, του Ρινάτ Αχμέτοφ, ο οποίος αφού ένωσε τη φωνή του με εκείνη των διαδηλωτών, δήλωσε μετά: «Τάσσομαι υπέρ των συνομιλιών, ώστε οι πολιτικοί, οι αρχές, η αντιπολίτευση...να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να συμφωνήσουν σε κάτι για το οποίο να μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι».
Η Ρωσία ασκεί πιέσεις για την ένταξή της στην «Ευρασιατική Ένωση», ενώ η ΕΕ και η ΗΠΑ για το αντίστροφο. Όμως είναι αμφίβολο αν η Δύση θα κατορθώσει σήμερα λόγω της γενικευμένης κρίσης, να προσφέρει πολλαπλάσια οικονομικά ανταλλάγματα που θα αντισταθμίζουν την αποκοπή της Ουκρανίας από τον ομφάλιο λώρο της Μόσχας. Μια άμεση αλλαγή στρατοπέδου για την Ουκρανία θα σήμαινε σήμερα την πλήρη απαξίωση του βιομηχανικού της κεφάλαιου και την αποσάθρωση της παραγωγικού της ιστού. Ενδεικτικό είναι το άρθρο της συμφωνίας - της οποίας η υπογραφή αναβλήθηκε – το οποίο προέβλεπε ότι για την εισαγωγή των τεχνολογικών προτύπων της ΕΕ, το Ουκρανικό κράτος θα πρέπει να καταβάλλει 100 έως 160 εκ. ευρώ μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια.
Αυτό το γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους η ίδια η αστική τάξη της Ουκρανίας, γιαυτό δεν βιάζεται να κλείσει καμιά πόρτα: Όσο η κατάσταση παραμένει έκρυθμη, τόσο ανεβαίνουν τα διαπραγματευτικά της ατού απέναντι στη Μόσχα. Όμως μέχρι ενός σημείου, γιατί αν ξεφύγουν τα πράγματα από τον έλεγχο, τότε είναι αβέβαιο το μέλλον. Όχι βέβαια γιατί υπάρχει κίνδυνος επανάστασης που θα φέρει τον σοσιαλισμό, αλλά γιατί κινδυνεύει να καταρρεύσει το κράτος και μαζί με αυτό και αστική τάξη. Οι πιθανότητες να ξεφύγουν τα πράγματα από τον έλεγχο τον τελευταίο καιρό έχουν αυξηθεί γιατί η Δύση παρεμβαίνει ενεργά στο εσωτερικό της χώρας, οξύνοντας τις αντιθέσεις στους “κόλπους του λαού”...
Αν και η αστική τάξη είναι είναι ενωμένη και ισχυρή, επιδιώκοντας την αναβάθμιση της χώρας στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα με την στρατηγική επιλογή των διμερών συμφωνιών τόσο με την Ε.Ε. όσο και με την Ρωσία, ο λαός είναι διχασμένος ανάμεσα σε “ευρωπαϊστές” και “ρωσόφιλους”. Αν θέλουμε να αναζητήσουμε το ανάλογο ιστορικό παράδειγμα στην Ελλάδα, τότε αυτό βρίσκεται στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του ελληνικού κράτους με τους πολιτικούς διαχωρισμούς ανάμεσα σε Αγγλόφιλους, Γαλλόφιλους και Ρωσόφιλους. Αν εξετάσουμε όμως τα δρώμενα στο χώρο της κρατικής διαβούλευσης ανάμεσα στην Ουκρανία τόσο με την Ε.Ε. όσο και με την Ρωσία, εκεί θα διαπιστώσουμε ότι αυτοί οι διαχωρισμοί δεν υφίστανται με τους ίδιους όρους και με ανάλογα ανταγωνιστικά χαρακτηριστικά, όπως αυτά εκφράζονται στο επίπεδο των λαϊκών κινητοποιήσεων και στην εκφορά του λόγου των πολιτικών μορφωμάτων.
Μπορεί να δηλώνει η Άνγκελα Μέρκελ ότι «ξεκαθαρίζουμε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να δεχθεί την Ουκρανία ως συνδεδεμένο μέλος, να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης», όμως ο Ουκρανός πρόεδρος, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, δεν υπέγραψε τη συμφωνία σύνδεσης με την Ε.Ε., για πολλούς λόγους, αρκετοί εκ των οποίων είναι εσωτερικοί. Σίγουρα, όμως, όχι επειδή τον εξαγόρασε η Μόσχα. Λίγες μέρες πριν από την 28 Νοέμβρη που επρόκειτο να υπογράψει την 900 σελίδων συμφωνία της Ουκρανίας με την Ε.Ε. στο Βίλνιους, ακύρωσε την υπογραφή της δηλώνοντας ότι τα αντισταθμιστικά που δίνει η Ε.Ε. για την πολυέξοδη μεταρρυθμιστική πορεία, "θυμίζουν ψίχουλα προς τον ζητιάνο", και ότι συμφωνία συνολικά "μπαίνει σα θηλιά στο λαιμό μας".
Μερικά σημεία του σχεδίου της συμφωνίας ενδεικτικά αυτής της “θηλιάς”: Οι διατάξεις για τις ποσοστώσεις στην εξαγωγή σιτηρών (σήμερα η Ουκρανία εξάγει στις ευρωπαϊκές χώρες περί τα τρία εκ. τόνους σιτηρά, η συμφωνία προβλέπει μόλις ένα εκ. τόνους), και τις τιμές για το φυσικό αέριο (η “συνδεδεμένη” με την ΕΕ Ουκρανία θα υποχρεούται να αγοράζει φυσικό αέριο από τη Ρωσία με διεθνείς τιμές αλλά αν επιθυμεί να το μεταπωλήσει στην Ευρώπη θα το πουλάει με τιμές εσωτερικής αγοράς)
Επίσης το σχέδιο συμφωνίας Ουκρανίας και ΕΕ θα είχε ως άμεσο αποτέλεσμα της κατάργηση του ισχύοντος συμφώνου ελεύθερου από δασμούς εμπορίου, μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, αφού ευρωπαϊκά προϊόντα και εμπορεύματα μέσω Ουκρανίας θα πήγαιναν κατευθείαν στην ρωσική αγορά χωρίς δασμούς. Σήμερα για όλα τα είδη από την Ουκρανία, εκτός από την λευκή ζάχαρη, δεν υπάρχει κάνενας δασμός. Είναι εύλογο ότι άν υπάρξει ζώνη ελεύθερου εμπορίου μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας, τότε η Μόσχα θα υποχρεωθεί να εισάγει δασμούς και να σκληρύνει του κανόνες εκτελωνισμού, προκειμένου να προστατέψει την εσωτερική αγορά.
Η Ουκρανία σήμερα έχει άμεση ανάγκη 15 δισ. Δολάρια για να εκπληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις. Το ΔΝΤ σε συνεργασία με την Ε.Ε., για να δώσει νέο δάνειο έβαλε ανάλογους όρους με τους «μνηνονιακούς» που έβαλε στην χώρα μας (αύξηση 40% στα τιμολόγια κοινής ωφέλειας, πάγωμα μισθών, συντάξεων και άλλα παρόμοια). Η ηγεσία του Γιανουκόβιτς, αν και ένα χρόνο πριν τις προεδρικές εκλογές, δεν ήταν διατεθειμένη να υλοποιήσει, προχώρησε ωστόσο στην εφαρμογή τους. Τώρα όμως ο Γιανουκόβιτς, ο οποίος κατηγορείται από την αντιπολίτευση ότι “κατέστεψε το ευρωπαϊκό όνειρο της Ουκρανίας”, δηλώνει πικρόχολα: "Υλοποιήσαμε 19 από τις 21 απαιτήσεις που έθεσε η Ε.Ε για να πάμε στην υπογραφή σύνδεσης. Αναμέναμε βοήθεια και πρότειναν 610 εκ ευρώ! Δεν θέλω να φανώ αγενής, αλλά αυτό αποτελεί προσβολή".
Λοιπόν, μετά την αναβολή της συμφωνίας με την ΕΕ, αυτές τις μέρες ο Γιανούκοβιτς πήγε στην Μόσχα και συνάντησε τον Πούτιν για διαπραγματεύσεις η οποίες κατέληξαν σε συμφωνία σε δυο σημαντικά ζητήματα: α) Να μειωθεί η τιμή πώλησης φυσικού αερίου στην Ουκρανία κατά ένα τρίτο και β) να πραγματοποιηθούν συνομιλίες για να αγοράσει η Μόσχα ουκρανικά ομόλογα αξίας 15 δισ. δολαρίων. Ένα άλλο ζήτημα το οποίο δεν τέθηκε στο τραπέζι των συνομιλιών, αλλά φαίνεται ότι θα αποτελέσει αντικείμενο της διαπραγμάτευσης για την ένταξη της Ουκρανίας στην «Ευρασιατική Ένωση» είναι η ανάθεση σε Ουκρανικές επιχειρήσεις ενός σημαντικού τμήματος (το οποίο μπορεί να φτάσει το 40%) από την «πίττα» των ρωσικών αμυντικών παραγγελιών. Ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο , αφού το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Ρωσίας αγγίζει τα 500 δις ευρώ έως το 2020.
Οι διαπραγματεύσεις για την ώρα, καλά κρατούν...
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου