Ποιά είναι τα όρια ανάμεσα στην "πολιτικοποίηση" και την "κομματικοποίηση" των δημοτικών εκλογών;

Τα τύμπανα του πολέμου άρχισαν να ηχούν... Τα χαρακώματα να αντιστέκονται σπασμωδικά. Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ για τις αυτοδιοικητικές εκλογές ενεργοποίησε πλήρως τους αμυντικούς μηχανισμούς του συστήματος και των συστημικών. Γιατί; Η απάντηση προκύπτει από την κωδικοποίηση των επίμαχων και ουσιαστικών στοιχείων της ομιλίας

(από το κείμενο "Τα επίμαχα και ουσιαστικά από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα για την Αυτοδιοίκηση" του Τζόκα Σπύρου, μέλους της Κ.Ε., συντονιστή του Τμήματος Αυτοδιοίκησης του ΣΥΡΙΖΑ)

Μερικές παραγράφους πιο κάτω, ο Σ. Τζόκας επιχειρώντας αυτή την κωδικοποίηση, δίνει την δική του ερμηνεία για το πως αντιλαμβάνεται ότι "ο Αλέξης Τσίπρας πολιτικοποίησε τις αυτοδιοικητικές εκλογές":

Πρόθεση της κυβέρνησης είναι η αποπολιτικοποίηση των αυτοδιοικητικών εκλογών ώστε να μην μπορεί να φτιαχτεί χάρτης με μπλε και κόκκινους νομούς, δηλαδή να μην εξάγεται καθαρό πολιτικό συμπέρασμα σε σχέση με τη δύναμη των κομμάτων. Τρέμουν με την ισχυρή πιθανότητα καταβαράθρωσης του ΠΑΣΟΚ, που ελέγχει σήμερα σε μεγάλο βαθμό την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Μα αυτή η πολιτική προσέγγιση δεν είναι ο ορισμός της "κομματικοποίησης" των δημοτικών εκλογών; Δεν είναι το μοναδικό σημείο ούτε στο κείμενο του Σ. Τζόκα, ούτε στην τελευταία απόφαση της ΚΕ το οποίο δημιουργεί συγχύσεις ανάμεσα στην "κομματικοποίηση" και στην "πολιτικοποίηση" των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Σε ένα πρόσφατο κείμενό μας ( Πω πω «πρωτοβουλίες»!.. ) είχαμε επισημάνει πως το κλίμα αισιοδοξίας που επικρατεί, τόσο από την δημοσκοπική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από την συγκρότησή του ως ενιαίου κομματικού φορέα αποτελεί το υπόβαθρο για την ανάπτυξη χειραγωγητικών πολιτικών πρακτικών στο μαζικό κίνημα. Χωρίς να υποτιμούμε την πολιτική σημασία αυτής της εκλογικής μάχης και τα έντονα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά που θα προσλάβει στο χώρο της πολιτικής σκηνής, πιστεύουμε ότι δεν θα πρέπει να γίνει αιτία για να διαταραχθούν οι σχέσεις του νέου κόμματος με τις κοινωνικές αντιστάσεις.

Οι υπαρκτές κοινωνικές αντιστάσεις που συγκροτούνται σε συλλογικότητες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, έχουν τις δικές τους δυναμικές και τα δικά τους κοινωνικά και πολιτικά ερείσματα. Δεν μπορούν ξαφνικά να ενοποιηθούν από τα πάνω μπροστά σε αυτή την εκλογική μάχη με την κατασκευή δημοτικών ψηφοδελτίων - μιας εκλογικής χρήσης για τις ανάγκες τις συγκεκριμένης πολιτικής συγκυρίας - που θα έχουν στην ούγια την κομματική ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Στην μάχη των δημοτικών εκλογών ο στόχος θα πρέπει να είναι η συντριβή του αντιπάλου και των πολιτικών του εκφραστών. Αυτό δεν σημαίνει ότι απέναντι στους "βλαχοδήμαρχους" του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ θα αντιπαραθέτουμε κάποιους άλλους "βλαχοδήμαρχους" που έχουν το χρίσμα του ΣΥΡΙΖΑ. Σημαίνει ότι νικητής δεν θα είναι ένα κόμμα - ο ΣΥΡΙΖΑ - αλλά ένα μαζικό κίνημα -ανομοιογενές και αντιφατικό - που θα συγκροτεί όμως το αντίπαλο δέος των κυρίαρχων νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Ένα από τα ζητήματα που θα κριθούν από αυτή την μάχη θα είναι και η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με το μαζικό κίνημα...

Σε μια σειρά κειμένων που θα ακολουθήσουν θα αναφερθούμε αναλυτικά πως αντιλαμβανόμαστε τα πολιτικά επίδικα της εκλογικής μάχης για την τοπική αυτοδιοίκηση. Όμως σε αυτές τις αυτοδιοικητικές εκλογές εκείνο που δεν θα κριθεί είναι το μέλλον του "Καλλικράτη"!

Οι αλλαγές στην δομή και την λειτουργία του κράτους δεν κρίνονται από ένα εκλογικό αποτέλεσμα. Η Αριστερά δεν έχει συγκροτημένο εναλλακτικό σχέδιο απέναντι στον "Καλλικράτη". Η κριτική που ασκεί κινείται ανάμεσα στον λαϊκισμό και στις παραδοσιακές αυταπάτες της Αριστεράς για τον χαρακτήρα του θεσμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών των αντιλήψεων το παρακάτω απόσπασμα από κύριο άρθρο της "αυγής" με τον τίτλο: "Η επιστροφή της... αριστοκρατίας!" :

Μεταπολιτευτικά Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ είχαν αφυδατώσει το πρωτογενές κύτταρο της δημοκρατίας, την Αυτοδιοίκηση, από κάθε ίχνος αυτονομίας και λαϊκής πρωτοβουλίας. Και τώρα προσπαθούν να αποπολιτικοποιήσουν τις δημοτικές εκλογές και να θολώσουν τα νερά το βράδυ των εκλογών.

Η Αριστερά συχνά υποτιμά την ενότητα του Κράτους. Αυτό το λάθος παρουσιάζεται συστηματικά στις πολιτικές αναλύσεις για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Θεωρεί ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί μια βαθμίδα του κράτους που βρίσκεται πιο κοντά στο λαό. Ως εκ τούτου μπορεί να υπάρξει εκεί μια μορφή λαϊκής εξουσίας, η οποία θα έχει σχετική αυτονομία από την κεντρική εξουσία.

Η Αριστερά στον τόπο μας πάντα γκρίνιαζε ότι η τοπική αυτοδιοίκηση έχει περιορισμένες αρμοδιότητες/εξουσίες και δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα γιατί ο κεντρικός κρατικός μηχανισμός ασκεί ασφυκτικά την εξουσία του πάνω της και της "δένει τα χέρια". Σε αντίθεση με αυτές τις απόψεις της Αριστεράς, ο αστισμός βρίσκεται ένα βήμα πιο μπροστά: Ο "Καλλικράτης" κάνει πράξη - από την δική του σκοπιά - αυτά τα "αριστερά αιτήματα" για αποκέντρωση εξουσιών του κεντρικού κρατικού μηχανισμού σε περιφερικό και τοπικό επίπεδο. 

Τον "Καλλικράτη" θα πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε ως Αριστεροί σαν ένα εκσυγχρονισμό του Κράτους συνολικά και όχι σαν μια διοικητική μεταρρύθμιση η οποία αφορά κάποιο τμήμα του κρατικού μηχανισμού. Η κύρια πλευρά του συνίσταται στην επιβολή μιας νέας μορφής διακυβέρνησης, η οποία εμπεδώνει την άσκηση της εξουσίας προς όφελος της κεφαλαιακής σχέσης σε συνθήκες πλήρους κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού. Πρόκειται για μια γενική πολιτική που εκτείνεται από το χώρο άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής του κράτους μέχρι τον επαναπροσδιορισμό των όρων της αναπαραγωγής των γενικών συνθηκών παραγωγής (συλλογική κατανάλωση, αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης κλπ). Εξάλλου, αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης με αποκεντρωμένες εξουσίες σε τοπικούς και περιφερειακούς κρατικούς μηχανισμούς έχει ήδη επιβληθεί σε αρκετές ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και δεν αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία...

Είναι μια πολιτική επιβολής και ενίσχυσης μιας ανισόμετρης ανάπτυξης εντός της κρατικής επικράτειας που επιβάλλεται ως πολιτική διακυβέρνησης κάτω από τις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού. Δεν πρόκειται για την ανισόμετρη ανάπτυξη ως ένα γενικό παράγωγο κάποιων "νόμων" της καπιταλιστικής οικονομίας αλλά μια ανισόμετρη ανάπτυξη η οποία είναι στόχος/πλαίσιο της κρατικής λειτουργίας. Σχηματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι συγκροτείται ως κρατική λειτουργία η αναπαραγωγή της αντίθεσης " πόλης - υπαίθρου"/"κέντρου - περιφέρειας" και διευρύνεται με την δόμηση διακριτών τοπικών ενοτήτων, οι οποίες έχουν τους δικούς τους διακριτούς ρυθμούς/μοντέλα ανάπτυξης. Η "θεσμοθέτηση" αυτής της κρατικής λειτουργίας είναι το σχέδιο "Καλλικράτης".