Πω πω «πρωτοβουλίες»!..

Του Γιώργου Καλαντζόπουλου

Σε πολλούς συντρόφους επικρατεί κλίμα αισιοδοξίας, τόσο από την δημοσκοπική άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και από την συγκρότησή του ως ενιαίου κομματικού φορέα. Αυτό το κλίμα αποτελεί το υπόβαθρο για την ανάπτυξη λαθεμένων πολιτικών πρακτικών στο μαζικό κίνημα, οι οποίες συμπυκνώνονται στο σύνθημα:

- Τώρα που κτίσαμε το κόμμα, το επόμενο βήμα είναι να κτίσουμε τις κομματικές παρατάξεις στο συνδικαλιστικό κίνημα και στην τοπική αυτοδιοίκηση. 

Αυτό το σύνθημα είναι πρώτα απ’ όλα ενωτικό: Ενώνει την «αριστερή πλατφόρμα» με την «προεδρική πλειοψηφία» πάνω σε κοινές αντιλήψεις που αποβλέπουν στην κομματική χειραγώγηση του μαζικού κινήματος. Αντιλήψεις, οι οποίες στοχεύουν πρώτιστα στο πως θα αποκρυσταλλώσουν με οργανωτικό τρόπο την διάχυτη πολιτική απήχηση του εγχειρήματος, οικοδομώντας συνδικαλιστικές και δημοτικές παρατάξεις που στην ούγια θα γράφουν «ΣΥΡΙΖΑ».

Η διαδικασία οικοδόμησης του «ενιαίου κόμματος» είναι αρκετά διδακτική: Οικοδόμησε μηχανισμούς αλλά διέρρηξε τις σχέσεις του νέου κόμματος με τον ανένταχτο κόσμο, ο οποίος αρνήθηκε να ενσωματωθεί σε αυτούς τους μηχανισμούς και εξοβέλισε οποιαδήποτε «ενεργό συμμετοχή» του στις κομματικές διαδικασίες. Είναι χαρακτηριστική η κατάσταση που επικρατεί μετά το συνέδριο σε πολλές «οργανώσεις των μελών», όπου αυτός ο ανένταχτος σε μηχανισμούς κόσμος, ο οποίος είχε ενεργό συμμετοχή στην ζωή και την δράση τους, βρέθηκε από την μια μέρα στην άλλη στο περιθώριο. Έτσι σε σύντομο χρονικό διάστημα μετατράπηκαν αυτές οι οργανώσεις σε κλωνοποιημένα αντίγραφα των οργανώσεων του μακαρίτη(;) ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, με ότι σημαίνει αυτό. 

Δυστυχώς μερικές «πρωτοβουλίες» οι οποίες ήδη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται για την οικοδόμηση «κομματικών παρατάξεων», είναι διαποτισμένες από τις ίδιες αντιλήψεις οι οποίες κυριάρχησαν στην οικοδόμηση του νέου κόμματος, βάζοντας άμεσα με πρακτικό τρόπο στους επί μέρους μαζικούς χώρους το δίλλημα: «μαζί μας ή εναντίον μας». Αν αυτές οι αντιλήψεις ηγεμονεύσουν στην πολιτική του νέου κόμματος για το μαζικό κίνημα, τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. 

Αυτό το δίλημμα, στην κεντρική πολιτική σκηνή έχει πράγματι συγκεκριμένο πολιτικό περιεχόμενο, γιατί εκεί «συμπυκνώνεται» με ιδιαίτερο τρόπο το «μερικό» στο «γενικό», αφού οι επί μέρους αντιθέσεις δεν μπορούν να διευθετηθούν, αν δεν υπάρξουν κεντρικές πολιτικές ανατροπές. Όμως το δίλημμα «μαζί μας ή εναντίον μας» δεν έχει αντίστοιχο πολιτικό περιεχόμενο στους επιμέρους κοινωνικούς χώρους, αν εκεί δεν έχει αναδειχθεί ως κινηματικό επίδικο από την έκβαση της πολιτικής και της συνδικαλιστικής πάλης πάνω στις κυρίαρχες αντιθέσεις που διαπερνούν αυτούς τους χώρους. 

Ο εκβιαστικός χαρακτήρας - που έχουν εξάλλου όλα τα διλήμματα - δεν θα μπορέσει να αποφέρει ανάλογα αποτελέσματα με αυτά που έχει αποφέρει στην κεντρική πολιτική σκηνή και τα οποία ανέδειξαν τον ΣΥΡΙΖΑ ως αξιωματική αντιπολίτευση. Λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση, δημιουργεί νέες αντιπαλότητες και πολώσεις και διαταράσσει τις σχέσεις του νέου κόμματος με όλο εκείνο τον περίγυρό του, ο οποίος δεν θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στο «αντίπαλο στρατόπεδο», τον στηρίζει είτε σε επί μέρους δράσεις του είτε ως «όλον», είτε ως «λύση ανάγκης» και στέκεται κριτικά απέναντί του. Η «ενότητα» στους μαζικούς χώρους και στο συνδικαλιστικό κίνημα δεν μπορεί να γίνει «από τα πάνω» και με τους ίδιους όρους που έγινε η οικοδόμηση του νέου κόμματος. Η μηχανιστική μεταφορά αυτών των πολιτικών πρακτικών μόνον ολέθρια αποτελέσματα μπορεί να έχει.

Αφορμή για αυτό το κείμενο ήταν η δημιουργία της «Πρωτοβουλία μηχανικών» που καταγράφει πρακτικές τις οποίες θα πρέπει να αποφύγει το νέο κόμμα σε μαζικούς χώρους. Οι συνδικαλιστικές παρατάξεις του χώρου του Συνασπισμού στο ΤΕΕ εδώ και πολλά χρόνια έχουν συγκροτηθεί (με την συμμετοχή και πολιτικών δυνάμεων από το χώρο της ΔΗΜΑΡ και όχι μόνο) πάνω σε συνδιαχειριστικές λογικές, συμμετείχαν ενεργά στις διοικήσεις του και χρεώνονται συγκεκριμένες ευθύνες για την πορεία του. Εκεί ο Συνασπισμός «συγκυβέρνησε» και θα πρέπει να καταλήξουμε μέσα από συλλογικές διαδικασίες σε κάποια κοινά συμπεράσματα για αυτή την «συγκυβέρνηση».

Είναι φανερό ότι σημερινή συγκυρία στο ΤΕΕ, δημιουργεί αρκετά προβλήματα στους συντρόφους που προέρχονται από τον ΣΥΝ και συμμετέχουν στο νέο κόμμα, και οι οποίοι συνειδητοποιούν ότι θα πρέπει να διαχωριστούν από αυτό το παρελθόν (και από την ΔΗΜΑΡ, από την οποία δεν έχουν ακόμα διαχωριστεί συνδικαλιστικά). Όμως αυτά είναι πρώτα απ’ όλα δικά τους προβλήματα. Δεν είναι ζητήματα τα οποία εγκαλείται ο μαζικός χώρος να τα επιλύσει. Ούτε μπορούν να αντιμετωπιστούν με γενικόλογες επικλήσεις για την αναζήτηση νέων «πλειοψηφιών», όπως αυτές που περιγράφονται στο ιδρυτικό κείμενο της «πρωτοβουλίας των μηχανικών».

Στο κείμενο τους «Ποιοι είμαστε» οι σύντροφοί, λένε όλα τα άλλα εκτός από ένα: Είμαστε «μέλη και φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ», θυμίζοντας ανάλογες διακηρύξεις του «ΠΑΜΕ». Σεμνότητα, ντροπή, ή πολιτική σκοπιμότητα; Μα αυτή η «πρωτοβουλία» δεν πάρθηκε από τα πάνω; Τόσο «πάνω», αφού δεν ήταν ούτε καν προϊόν κάποιας συλλογικής κομματικής διαδικασίας εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι μια «πρωτοβουλία» δυνάμεων οι οποίες προέρχονται από τον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ. Δεν είχαν τραπεζάκι στο ιδρυτικό συνέδριο για να γράψουν μέλη; Δεν οργάνωσαν μάλιστα και συγκέντρωση σε αίθουσα του συνεδριακού χώρου για να παρουσιάσουν την «πρωτοβουλία» τους;

Η «απόκρυψη» της πολιτικής ταυτότητάς τους δεν εξασφαλίζει ούτε την οργανωτική, ούτε την πολιτική αυτονομία της νέας αυτής παράταξης. Αντίθετα την υπονομεύει επειδή εξορισμού «εξορίζει» το πολιτικό στοιχείο: Από την μια υπάρχει ο κοινωνικός χώρος (οι «μηχανικοί») και από την άλλη τα «μνημόνια» και οι «κυβερνήσεις» και η «τρόικα». Πολιτικές δυνάμεις και πολιτική διαπάλη πάνω για στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που συγκροτούν τον κοινωνικό χώρο δεν υπάρχει. Ή – ακόμα χειρότερα - δεν θα πρέπει να υπάρχει, σύμφωνα με μια «δεξιά» αντίληψη για την «αυτονομία» του μαζικού κινήματος. Αύτη η προσέγγιση εμποδίζει να αντιμετωπιστούν με «πολιτικό τρόπο» τα πραγματικά ζητήματα που αφορούν στις πρακτικές και στα λάθη του παρελθόντος στον χώρο των μηχανικών, τα οποία θα πρέπει σήμερα – κατά γενική ομολογία – να μπουν στο περιθώριο...

Για αυτό το θέμα θα επανέλθουμε. Προς το παρόν - για να διευρύνουμε τον δημόσιο διάλογο και τον προβληματισμό - παραπέμπουμε στο κείμενο κριτικής του Δ. Πετρόπουλου «Σχετικά με το κείμενο της Πρωτοβουλίας Μηχανικών» που δημοσιεύεται στην σελίδα της «συσπείρωσης αριστερών μηχανικών».