Υπάρχει εκλογικό σύστημα καλύτερο από την απλή αναλογική;

Η αριστερά παραδοσιακά ισχυρίζεται η απλή αναλογική είναι το εκλογικό σύστημα μέσα απ' το ποίο εκφράζεται με τον πιο αντιπροσωπευτικό τρόπο η λαϊκή θέληση. Είναι όμως σωστό αυτό;

Γιατί ασχολούμαστε με αυτό το θέμα; Επειδή βρισκόμαστε σε δίλημμα μπροστά στις εκλογές. Θέλουμε να ρίξουμε δύο ψηφοδέλτια στην κάλπη, ένα στον ΣΥΡΙΖΑ και άλλο ένα στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ!  Όμως παρόμοια διλήμματα δεν έχουμε μόνον εμείς. Έχουν και πολιτικοί οργανισμοί - πέρα από απλούς ψηφοφόρους που βρίσκονται σε σύγχυση και ταλαντεύονται όπως εμείς που να ρίξουν την ψήφο τους. Ακόμα και πολιτικοί σχηματισμοί οι οποίοι, αν και έχουν εντελώς ξεκάθαρες πολιτικές θέσεις, αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο και μιας δεύτερης επιλογής στην εκλογική μάχη, Μια παρόμοια στάση θα μπορούσε να εκφράζει την επιθυμία μιας εκλογικής σύμπραξης η οποία δεν τελεσφόρησε ως ένα κοινό εκλογικό σχήμα...

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ΝΑΡ. Ενώ οριοθετείται πολιτικά ως κλειστό σύνολο απέναντι στο ΚΚΕ, τον ΣΥΡΙΖΑ και λοιπούς εκλογικούς σχηματισμούς που διεκδικούν την ψήφο μας, είναι ανοικτό ως προς διάφορες εκδοχές της πατριωτικής αριστεράς. Αν διαβάσει κάποιος την απόφαση “Απόφαση της Π.Ε. του ΝΑΡ” της 17/3/2012, θα διαπιστώσει πως ενώ υπάρχουν επιχειρήματα / οριοθετήσεις απέναντι σε όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων, ανάμεσα στις 6362 λέξεις που περιέχει, δεν υπάρχει ούτε μια φράση, ούτε μια λέξη με την οποία να οριοθετείται απέναντι στο ΕΠΑΜ του Δ. Καζάκη και την ΕΛΑΔΑ του Μ. Θεοδωράκη. Αυτή η στάση σημαίνει σαφώς ότι μπροστά στην κάλπη αν κάποιος ψηφοφόρος του ΝΑΡ αν είχε και την δυνατότητα μιας άλλης ψήφου προς αυτές τις δυνάμεις, τότε αυτή η ψήφος δεν θα ήταν ανταγωνιστική προς την γενικότερη πολιτική και τους στόχους του ΝΑΡ.  Αν ήταν ανταγωνιστική, τότε τα επιτελεία του ΝΑΡ θα είχαν φροντίσει να το επισημάνουν στην κατά τα άλλα τόσο αναλυτική "απόφαση" ως προς  τα θέματα της πολιτικής ταυτότητας του ΝΑΡ.  Δεν πρόκειται για "τυχαία" παράλειψη...

Βλέποντας όλες αυτές τις ανάγκες του εκλογικού σώματος, διαπιστώνουμε τις αδυναμίες του εκλογικού συστήματος να μπορέσει να τις ικανοποιήσει επαρκώς. Τα εκλογικά συστήματα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, πρώτα απ' όλα στηρίζονται σε κάποιες παραδοχές που θεωρούνται προφανείς για την σχέση του εκλογικού σώματος με τα πολιτικά κόμματα, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι είναι και αληθείς. Η απλή αναλογική, όπως και οι διάφορες ενισχυμένες παραλλαγές της ως το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, θεωρούν ότι υπάρχει μια μονοσήμαντη αντιστοίχηση της βούλησης των ψηφοφόρων με τα πολιτικά κόμματα. Όμως αυτό είναι μια αυθαίρετη υπόθεση που όχι μόνον δεν τεκμηριώνεται πουθενά, αλλά συνήθως συμβαίνει το αντίθετο, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης του πολιτικού συστήματος.

- Γιατί μπροστά στην κάλπη να εγκαλούμαστε να εξουσιοδοτούμε μόνο ένα κόμμα και όχι περισσότερα για να μας κυβερνήσει την επόμενη τετραετία;

- Γιατί να εγκαλούμαστε σε συνασπισμούς κομμάτων,  οι οποίοι συμμετέχουν σε με ένα κοινό ψηφοδέλτιο να μην έχουμε και την δυνατότητα να ψηφίζουμε ξεχωριστά τον συνδυασμό και συνιστώσες του, αφού έτσι κι αλλιώς αποτελούν διακριτούς πολιτικούς σχηματισμούς;

- Επίσης γιατί εγκαλούμαστε να ψηφίσουμε μόνον ποιός θα μας κυβερνήσει και δεν ψηφίζουμε και ποίος θέλουμε να είναι αξιωματική αντιπολίτευση και ποιός να μην είναι καθόλου στην βουλή;

Είναι φανερό ότι ένα εκλογικό σύστημα στο οποίο θα υπήρχαν παραπάνω επιλογές από την μία και μοναδική ψήφο, όχι μόνον θα αποτύπωνε με σαφώς μεγαλύτερη πιστότητα την λαϊκή βούληση  στο εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά θα δημιουργούσε αντικειμενικά πολλές δυσκολίες  στην χειραγώγηση της λαϊκής θέλησης, τόσο από το κράτος όσο και από τους εκλογικές τακτικές που χρησιμοποιούν οι κομματικοί μηχανισμοί, αφού τα διλήμματα δεν θα μπορούν να λειτουργούν με τους γνωστούς εκβιαστικούς τρόπους που τίθενται από τα κέντρα της εξουσίας; Φανταστείτε και μόνον τι χάος θα γινόταν με τις δημοσκοπήσεις!...

Αυτά τα ζητήματα που θίξαμε παραπάνω έχει ενδιαφέρον να τα προσεγγίσουμε με εργαλεία της μαθηματικής θεμελίωσης της οντολογίας του Α Badiou. Προς αυτή την κατεύθυνση παραθέτουμε δύο υποβοηθητικές παραπομπές:

1. Η κρατική ψηφοφορία ουσιαστικά δεν αντιπροσωπεύει αλλά ουσιαστικά περιορίζει τους πιθανούς δεσμούς των ψηφοφόρων μεταξύ τους. Ο αριθμός των υποσυνόλων είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των στοιχείων. Με την έννοια αυτή, και στεκούμενοι στο αυστηρό μαθηματικό λογικό επίπεδο η συνειδητή συμμετοχή σε ψηφοφορίες άλλων κομμάτων για οποιοδήποτε λόγο, συνιστά μαθηματικολογικά την δημιουργία υποσυνόλων την οποία το κράτος δεν επιθυμεί αλλά και αδυνατεί να ελέγξει. 

(Απόσπασμα από το: Πέραν του υποσυνόλου Singleton: Οι Δημοκρατικοί και ο Santoroum)

2. Αν τα μαθηματικά του Badiou είναι σωστά, τότε η πιθανότητα η εκλογική διαδικασία να οδηγήσει σε μια σταθερή κυβέρνηση είναι απείρως πολλαπλάσια από ότι μπορούμε να διανοηθούμε. Η δυναμική των εκλογών δημιουργεί τελικά περισσότερη σταθερότητα από όσο είναι εκ πρώτης όψεως φανερό. Την μορφή αυτής της σταθερότητας δεν μπορεί κανείς να προβλέψει, αλλά για όσους ποντάρουν σε εκλογικές ρήξεις και ανατροπές η συνολοθεωρία είναι εναντίον τους. 

(Απόσπασμα από το: Επερχόμενες εκλογές και η θεωρία συνόλων)